راستان | کاظم دانشی یکی از چهرههای تازهنفس، سینمای ایران است که مسیر هنریاش را از تئاتر و فیلم کوتاه آغاز کرد و با نخستین فیلم بلند خود، «علفزار»، توجه منتقدان و جشنواره فیلم فجر را بهطور جدی به خود جلب کرد.
دقت در شخصیتپردازی، نگاه اجتماعی، روایت پروندهمحور و پیگیری موضوعات عدالتخواهانه، دانشی را به یکی از نامهای مهم نسل جدید کارگردانان ایرانی تبدیل کرده است.
با این حال اخیرا نام او با حواشی مربوط به برخی سینماگران گره خورده است.
به گزارش ایمنا، کاظم دانشی، کارگردان و فیلمنامهنویس ایرانی و متولد ۱۳۷۲ در تهران است. او فعالیت هنری خود را از حوزه تئاتر و فیلم کوتاه آغاز کرد و با ساخت فیلمهای کوتاه متعدد و سپس فیلم بلند «علفزار» شناخته شد. این کارگردان جوان برای نگارش فیلمنامه «علفزار» موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر شد و در سالهای اخیر یکی از نامهای مورد توجه سینمای اجتماعی ایران بوده است.
زندگی و تحصیلات کاظم دانشی
کاظم دانشی در دهه هفتاد در تهران متولد شد و از همان سالهای نوجوانی نسبت به هنرهای نمایشی علاقه نشان داد. او با ورود به رشته کارگردانی تئاتر مسیر حرفهای خود را جدیتر ادامه داد. دانشی معتقد است تجربه تئاتر کمک کرده است نگاه دقیقتری به بازیگری، میزانسن و چیدمان صحنه داشته باشد و همین مسئله در آثار سینمایی او نیز دیده میشود.
گرایش او به داستانهای اجتماعی، شخصیتهای چندلایه و موقعیتهای واقعگرایانه باعث شد بهمرور از فضای تئاتر به فیلم کوتاه، مستند و سپس سینمای بلند وارد شود. امروز دانشی را میتوان جزو فیلمسازانی دانست که «مسیر حرفهایاش را آرام اما پیوسته» ساخته و بیآنکه شتابزده عمل کند، با استانداردهای حرفهای، رشد کرده است.
شروع فعالیت حرفهای؛ از فیلم کوتاه تا ثبت اثر در جشنوارهها
پیش از ساخت «علفزار»، کاظم دانشی چندین فیلم کوتاه و مستند ساخت که برخی از آنها در جشنوارههای داخلی نیز دیده شدند. اگرچه همه این آثار در دسترس عموم قرار نگرفتند، اما همین تجربهها سبب شد دانشی روی تکنیک، روایت و فرم تصویری تسلط بیشتری پیدا کند.
این فیلمها هرچند کوتاه بودند، اما نشان دادند دانشی در روایت و خلق موقعیتهای دراماتیک مهارت دارد و توانایی انتقال حس و پیام را در قالب تصویر بهخوبی میشناسد.
ورود به سینمای بلند با علفزار
به گزارش فرارو، نقطهی شناختهشدهی کارنامهی دانشی، ساخت فیلم بلند «علفزار» است. این اثر بر مبنای یک پروندهی واقعی ساخته شد و بخش مهمی از توجهات را بهخاطر موضوع حساس خود دریافت کرد. انتخاب چنین سوژهای برای نخستین فیلم بلند، نشاندهندهی تمایل دانشی به واقعیتهای اجتماعی و پروندههای قضایی است؛ سوژههایی که معمولاً با حساسیتهای رسانهای و برداشتهای متفاوت مخاطبان روبهرو میشوند.
واکنشها به «علفزار» یکدست نبود. برخی منتقدان به نحوهی روایت و فضاسازی فیلم اشاره کردند و برخی دیگر، نقدهایی دربارهی ساختار داستانی یا زاویهی نگاه مطرح کردند. همین چندصدایی، نشاندهندهی طبیعی بودن موقعیتی است که بسیاری از فیلمسازان در نخستین فیلم خود تجربه میکنند. «علفزار» همچنین باعث شد نام دانشی در بین فیلمسازانی که به سینمای اجتماعی نزدیکاند، بیشتر شنیده شود؛ هرچند او تا امروز دربارهی رویکرد ثابت یا سبک مشخص خود اظهار نظر رسمی و قطعی نداشته است.
فیلم بیبدن
پس از «علفزار»، نام دانشی بهعنوان فیلمنامهنویس در فیلم «بیبدن» دوباره مطرح شد؛ فیلمی به کارگردانی مرتضی علیزاده که در سال ۱۴۰۲ در جشنواره فجر نمایش داده شد.
«بیبدن» نیز مانند «علفزار» سراغ موضوعی اجتماعی-جنایی میرود. روایت فیلم بر پایهی چند پرونده واقعی شکل گرفته و داستان دختری را دنبال میکند که ناپدید شده، اما جسدی از او پیدا نمیشود. این ایده — تمرکز بر «فقدان جسد» در دل یک پرونده — هم از نظر دراماتیک و هم از نظر اجتماعی ظرفیت بالایی برای تنش و پرسشگری دارد.
بیبدن به دلیل همین حساسیتها، بیش از اندازه مورد توجه قرار گرفت. از واکنش رسانهای تا بحثهای خانوادگی و حقوقی، فیلم در نقطهای قرار گرفت که بسیاری از آثار جنایی در سینمای ایران ایستادهاند: جایی میان ضرورتِ روایت و حساسیتِ بازنمایی.
با وجود دو حضور مؤثر — یکی بهعنوان کارگردان و دیگری بهعنوان فیلمنامهنویس — نمیتوان هنوز تصویر نهایی یا سبکی قطعی برای کاظم دانشی تعریف کرد. او در مرحلهای قرار دارد که میتوان آن را «میانهی مسیر شکلگیری» نامید؛ دورهای که فیلمساز هنوز در حال تجربهکردن، تغییر مسیر و یافتن زبان شخصی خود است.
فیلم بلند
علفزار (نویسنده و کارگردان)
نویسندگی و همکاری فیلمنامه
بیبدن (Bodiless)؛ بهعنوان نویسنده یا همکار در بخشهایی از متن
چند پروژه دیگر که هنوز بهصورت رسمی معرفی نشدهاند.
فیلمهای کوتاه و مستند
راحانا
پرتقال
بادکنکهای رنگی
مثل تو
چند مستند و پروژه سینمایی کوتاه دیگر
جوایز و افتخارات
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر برای «علفزار»
جوایز و تقدیرهای متعدد برای آثار کوتاه در جشنوارههای داخلی
کاظم دانشی، فیلمساز و فیلمنامهنویس ایرانی، فعالیت...
سیاوش طهمورث در برنامه «پامپ» با اجرای امیرحسین قیاسی...
نمایش «باران اسیدی» به کارگردانی الهام شعبانی و نویسندگی...
ندا شمسی، وکیل شاکی پرونده «پژمان جمشیدی»، در گفتوگو...
تصویری از جشن تولد ساناز کاشمری، خواننده خانم سابق...
رئیسجمهور و رئیس مجلس با حضور در بیمارستان، از سقاب...
