کد خبر: ۹۷۹۵
۰۹:۵۱
۲۳ شهريور ۱۴۰۴
۰۹:۵۱
۲۳ شهريور ۱۴۰۴
کد خبر: ۹۷۹۵

وداع ژاکلین دردریان با عشق به ایران در غربت

وداع ژاکلین دردریان با عشق به ایران در غربت
ایران و جهانی که ژاکلین همیشه دلتنگ آن بود و هیچ‌گاه آن را فراموش نکرد، ایران و جهانی بود که در آن صلح، صفا و انسانیت حاکم باشد. همین بود که ضمن رواداری مذهبی، هیچ‌گاه نیز از یاد فقرا غافل نماند و در بسیاری از آثارش، جهانی را طلب کرد که در آن نشانی از فقر و فاقه نباشد.

راستان | فرزاد نعمتی در هم میهن نوشت: ژاکلین دردریان خواننده، ترانه‌سرا و آهنگساز ارمنی‌تبار ایرانی و دختر بزرگ ویگن، «سلطان جاز ایران» ۱۶ شهریورماه ۱۴۰۴، در ۷۲ سالگی و پس از مبارزه‌ای چندساله با بیماری سرطان در لس‌آنجلس آمریکا درگذشت. او که در ۲۸ آذرماه ۱۳۳۲ در تهران به دنیا آمده بود، از کودکی تحت‌تاثیر پدر و نیز عموی شاعرش کار و فعالیت هنری را در دهه ۱۳۴۰ آغاز کرد. ژاکلین به خوانندگی علاقه داشت و آنطور که خودش روایت کرده است نخست سراغ واروژان رفته بود تا آهنگی برایش بسازد. پاسخ واروژان شاید هنرمندی او را به راهی دیگر کشاند.

او طلب ۱۰۰ هزار تومان از ژاکلین کرده بود. بعد از نومیدی از دریافت آهنگ، این‌بار ژاکلین سراغ کوروش یغمایی رفته و از او پرسیده بود، چطور «گل یخ» را ساختی؟ پاسخ شنیده بود که یک گیتار خریدم، آنقدر زدم و زدم تا گیتاریست شدم و «گل یخ» را برای خودم ساختم. ژاکلین جوان نیز همین مسیر را برگزید. یک گیتار اکو خریده بود و آنقدر زده بود تا «پرنده» را ساخته بود؛ آهنگی با شعری از سعید دبیری. بعد نیز به استودیو پاپ رفته بود تا با اریک ارکانت، آهنگساز فرانسوی که در سال‌های پیش از انقلاب ۵۷ در ایران زندگی می‌کرد، این ترانه را ضبط کند.

باز دست سرنوشت اما پشت‌سر او در حرکت بود. هنگام خواندن، کامران راد، مدیربرنامه‌ گوگوش نیز در استودیو حضور داشت و به ژاکلین پیشنهاد داد این آهنگ را به گوگوش بدهد برای خواندن. چنین نیز شد و همان‌وقت که راه خوانندگی بسته شد، راهی دیگر باز شد پیش‌روی دختر جوان؛ راه سازندگی و آهنگسازی.

همکاری با بزرگان

بدین‌ترتیب او در همان سال‌ها با آهنگسازی برای پدرش و خوانندگانی چون مرتضی، به سلک آهنگسازان ایرانی درآمد و طی چندین‌دهه فعالیت، آثاری فراوان و درخور توجه، که در اغلب آنها کلام و آهنگ به‌دست او پرورده شده بودند، برای خوانندگان مطرح موسیقی پاپ همچون ستار، ابی، معین، مهستی، سیاوش قمیشی، سیاوش شمس، شهره، شهرام صولتی، شکیلا، لیلا فروهر، اندی، کوروس، شهرام شب‌پره، مارتیک، نوش‌آفرین، هلن و... ساخت و نام خود را به‌عنوان نخستین آهنگساز زن ایرانی در میدان موسیقی پاپ ماندگار کرد. بااین‌همه سودای خوانندگی نیز هیچ‌گاه از او جدا نشد و بعد از انقلاب و مهاجرت به آمریکا، آلبوم‌هایی همچون «غصه جنگ»، «بوسه»، «شازده پسر»، «مافیا»، «تکرارنشدنی»، «خاطره من»، «شکوفه‌های پنهانی» و «اشک پنهانی» نیز با صدای او به بازار عرضه شد.

دلتنگ خانه

مضمون غالب در ترانه‌های ژاکلین را می‌توان احساسات نوستالژیک نسبت به وطن، که خود «خانه»اش می‌نامید، دانست. در حاشیه همین حس‌سرایی‌های آمیخته با مرثیه‌سرایی برای دوری از ایران، نگاه نه‌چندان مثبت او به غربت غرب و زندگی ماشینی در آن محیط نیز به‌چشم می‌خورد؛ چنانکه بارها در ترانه‌هایش با این مضمون مواجه می‌شویم که برای ایرانی‌های «خانه به دوش»، «شهر آهن» لس‌آنجلس، نمی‌تواند «خانه» باشد.

نگاه ژاکلین به ایران در آثارش، البته فراتر از نزاع‌های سیاسی، به عینیت زندگی مسالمت‌آمیز و آکنده از مهر و محبت میان مردم ارجاع می‌داد و او، ایران را مادری می‌دید که هم نمی‌توان از آن جدا ماند و هم نمی‌تواند برای فرزندانش با هر مرام و مسلکی بدی بخواهد. اینگونه بود که او وقتی به ایران می‌اندیشید، آن را در تمام وجوهش می‌دید و بنا به گشودگی ذهنی و قلبی که نسبت به دیگران متفاوت از خودش داشت، این زمینه را داشت که به‌عنوان زنی مسیحی، برای علی‌‌‌بن ابی‌طالب و علی‌بن موسی‌الرضا نیز ترانه بسراید و خواندن این دو ترانه را نیز به شهره و شهرام صولتی بسپارد.

خودش شرحی از این علاقه به‌دست‌داده است که نشان می‌دهد، چگونه اعتبار ساختن «پرنده» برای گوگوش را به امام رضا داده است: «بیشتر هنرمندانی که با من بودند، مشروب می‌خوردند. خواستم که با من بیایند و برویم به صحن مشهد. گفتند که نه ما نمی‌توانیم، مشروب خورده‌ایم. من سوار تاکسی شدم و تنها رفتم. وقتی رفتم آنجا و ضریح را گرفتم دستم، از امام رضا خواستم به من یاری بدهد که بتوانم به آرزوهایم برسم و یکی از آرزوهایم این بود که خودم آهنگساز و شاعر خودم باشم. همه‌چیز سرخود باشم. درنهایت اگر شدم و اگر امام رضا مرا به آرزویی که دارم، رساند، امام رضا را برای او می‌نویسم. بعد امام رضا را نوشتم. بعد برای قوم یهود «شب شبات» را نوشتم و برای خودم «من مسیحی» را نوشتم.

در پی جهان خوبی‌ها

ایران و جهانی که ژاکلین همیشه دلتنگ آن بود و هیچ‌گاه آن را فراموش نکرد، ایران و جهانی بود که در آن صلح، صفا و انسانیت حاکم باشد. همین بود که ضمن رواداری مذهبی، هیچ‌گاه نیز از یاد فقرا غافل نماند و در بسیاری از آثارش، جهانی را طلب کرد که در آن نشانی از فقر و فاقه نباشد. دراین‌زمینه شاید بتوان ترانه «رویا» را که با صدای معین به گوش ما رسیده است، مانیفست جهان‌بینی ژاکلین قلمداد کرد: «من از این دنیا چی میخوام دو تا صندلی چوبی/ که منو تو رو بشونن واسه گفتن خوبی/ من از این دنیا چی میخوام یه وجب زمین خالی/ همونقدر که یک اطاقک بشه خونه خیالی/ من از این دنیا چی میخوام یه جعبه مداد رنگی/ بکشم رو تن دنیا رنگ خوبی و قشنگی/ آدم‌های دست‌ و دلباز از توی قلک طاقچه/ بردارن بذر محبت واسه بارداری باغچه/ من از این دنیا چی میخوام دو تا بال برای پرواز/ برم تا روز تولد برسم به فصل آغاز/ برم پیش بچه‌هایی که یه لقمه نون ندارن/ که یک شب با یک دل سیر چشاشونو هم بذارن/ بگم غصه‌ها سر اومد گریه بس که بهتر اومد».

جهان اما آنگونه نمی‌چرخید که ژاکلین دوست داشت بر مدار انصاف، مهر و صداقت بچرخد. روحیه حساس او نیز همیشه از این اختلاف میان آرزوها و واقعیت‌ها در رنج و عذاب بود و او شاید با ترانه می‌کوشید مرهمی بر این زخم التیام‌ناپذیر بگذارد و به دیگران ندا دردهد که باور کنند، می‌توان جهانی بهتر داشت و ساخت: «رگبار تلخ دورنگی دشنه زد به تار و پودم/ از غم نامردمی‌ها مرده ذرات وجودم/ دیگه باورم نمیشه که هنوزم زنده هستم/ گرچه میدونم که پاکی شده باعث شکستم.»

برچسب ها:
خواندنی‌ها

نوشیدنی‌ها و آبمیوه‌های دودزا که پس از مصرف بخار تولید...

در ادامه تصاویری دیدنی آنه ماری شوارتسنباخ، نویسنده...

الناز شاکردوست بازیگر سینما و تلویزیون تصاویر جدیدی...

سیاوش قمیشی در یک گفتگو اعلام کرده بود که طرفدار محسن...

گزارش‌ها حاکی است که پیش از نقل‌مکان ویلیام و کیت (شاهزاده...

نیازمندیها
زی‌سان: تازه‌ترین خبرها از ایران و جهان
جدیدترین فیلم‌ها و تصاویر از حیات‌وحش و دنیای حیوانات
  • جدیدترین‌ها
  • پربیننده‌ها
  • پربحث‌ها
مرگ ناگهانی دانش‌آموز زرندی در حیاط مدرسه + عکس قرعه‌کشی جنجالی جام حذفی و اعتراض هواداران پرسپولیس؛ درباره کشت و صنعت پادیاب خلخال، حریف گمنام استقلال چه می‌دانیم؟ ترند خطرناک در مدارس: نوشیدنی دودزا بین دانش‌آموزان محبوب شد بریتنی اسپیرز کجاست؟ او بعد از یک فیلم رقص جنجالی ناپدید شد! گریم بازیگران ایرانی با الهام از چهره‌های مشهور جهان: بهاره رهنما و آیشواریا، آرام جعفری و مرلین مونرو! تلگرام به زودی رفع فیلتر می‌شود عکس جدید الناز شاکردوست با تیپ متفاوت و کلاه حصیری چند عکس زیرخاکی و دیدنی از دماوند؛ تابستان ۱۳۱۵ زلزله شدید در افغانستان؛ صدها نفر کشته و زخمی شدند یاسمن شیرانی که بود و چرا خودکشی کرد؟ عکس زیرخاکی از مهسا طهماسبی با پدر بزرگش (عکس) جدیدترین بوسه یامال بعد از جدایی (ویدئو) سیاوش قمیشی: دوست دارم با محسن چاوشی دوصدایی بخوانم! مقایسه کاظم صدیقی با پژمان جمشیدی حاشیه‌ساز شد تصاویر خانه جدید تازه کیت میدلتون و شاهزاده ویلیام (ویدئو) رونمایی مهران مدیری از خودروی فولکس واگن جدیدش جنیفر لارنس فاش کرد که «تجربه بد پس از زایمان» به او کمک کرد تا آخرین نقش سینمایی‌اش را ایفا کند (عکس) معماری متفاوت نمای آپارتمان یوسف آباد تراژدی نیمه‌شب؛ چهار پاکبان در تصادف نیسان جان باختند (ویدئو) موتورسواری ژاله صامتی و شهره سلطانی در پشت صحنه یک سریال
خیابان شهید فلاحی تهران کجاست؟ ویدئو پربازدید از پژمان جمشیدی؛ صدور ح‍کم اعدام تصاویر دختران هوادار فجر سپاسی شیراز حاشیه ساز شد شاکی پژمان جمشیدی کیست؟ بیوگرافی و زندگی خصوصی ملیکا پارسادوست بازیگر جوان سینما و تلویزیون + تصاویر (ویدئو) تقابل پرتنش کتایون ریاحی با سعید پورصمیمی در مراسم تشییع ناصر تقوایی؛ چرا ریاحی، پورصمیمی را طرد کرد؟ نظریه جنجالی همسر سیلوستر استالونه درباره علت شیوع فرزندان ترنس در هالیوود: «نکند چیزی در آب هالیوود ریخته‌اند؟» خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه) کجاست و به جر «فریبا نادری» چه کسانی در آنجا زندگی می‌کنند؟! (ویدئو) ملیکا پارسا هستم و از پژمان جمشیدی شکایت نکرده‌ام، به من فحش ندهید! ماجرای ویدئو منتسب به عروسی دختر علی شمخانی (عکس) واکنش تند نیوشا ضیغمی به فریبا نادری (ویدئو) دستگیری سربازی که یک پیرزن را در هیرمند کتک زد ۶ نکته درباره پرونده پژمان جمشیدی؛ از اتهامی که ثابت نشده تا زنی که می‌گفت موقع رابطه دست و پایش را ببندند تصاویر از قسمت اول سریال بامداد خمار؛ المیرا دهقانی در نقش ⁨سودابه‌ چرا پژمان جمشیدی مستقیم به قرنطینه واحد ۳ زندان قزلحصار فرستاده شد؟؛ روایت عجیب شاهین صمدپور از ماجرا (عکس) اولین واکنش خوانواده پژمان جمشیدی به بازداشت او (ویدئو) تعهد امیرحسین قیاسی به جواد خیابانی برای ترک سیگار جزییات بازداشت پژمان جمشیدی به اتهام تجاوز ازدواج حسین تهی با یک دختر دهه هشتادی؛ همسر او کیست؟ (ویدئو) حضور مرجانه گلچین، شیوا مکینیان و رابعه اسکویی در جشن عروسی آرام جعفری و بابک انصاری
پرطرفدارها
مرگ ناگهانی دانش‌آموز زرندی در حیاط مدرسه + عکس قرعه‌کشی جنجالی جام حذفی و اعتراض هواداران پرسپولیس؛ درباره کشت و صنعت پادیاب خلخال، حریف گمنام استقلال چه می‌دانیم؟ ترند خطرناک در مدارس: نوشیدنی دودزا بین دانش‌آموزان محبوب شد بریتنی اسپیرز کجاست؟ او بعد از یک فیلم رقص جنجالی ناپدید شد! گریم بازیگران ایرانی با الهام از چهره‌های مشهور جهان: بهاره رهنما و آیشواریا، آرام جعفری و مرلین مونرو! تلگرام به زودی رفع فیلتر می‌شود عکس جدید الناز شاکردوست با تیپ متفاوت و کلاه حصیری چند عکس زیرخاکی و دیدنی از دماوند؛ تابستان ۱۳۱۵ زلزله شدید در افغانستان؛ صدها نفر کشته و زخمی شدند یاسمن شیرانی که بود و چرا خودکشی کرد؟ عکس زیرخاکی از مهسا طهماسبی با پدر بزرگش (عکس) جدیدترین بوسه یامال بعد از جدایی (ویدئو) سیاوش قمیشی: دوست دارم با محسن چاوشی دوصدایی بخوانم! مقایسه کاظم صدیقی با پژمان جمشیدی حاشیه‌ساز شد تصاویر خانه جدید تازه کیت میدلتون و شاهزاده ویلیام (ویدئو) رونمایی مهران مدیری از خودروی فولکس واگن جدیدش جنیفر لارنس فاش کرد که «تجربه بد پس از زایمان» به او کمک کرد تا آخرین نقش سینمایی‌اش را ایفا کند (عکس) معماری متفاوت نمای آپارتمان یوسف آباد تراژدی نیمه‌شب؛ چهار پاکبان در تصادف نیسان جان باختند (ویدئو) موتورسواری ژاله صامتی و شهره سلطانی در پشت صحنه یک سریال