چه کسی پرویز ثابتی را فروخت؟؛ پرونده ۲۲۵ میلیون دلاری با ۳ شاکی

راستان | پرویز ثابتی نامی آشنا در تاریخ معاصر ایران است. نامی که پیش از سقوط حکومت شاهنشاهی و در جریان مبارزه حکومت وقت با گروه‌های چریکی با عنوان «مقام امنیتی» شناخته می‌شد و در پنج دهه گذشته نیز هر بار به مناسبتی بر سر زبان‌ها افتاد.

به گزارش یورو نیوز، مدیر ارشد ساواک که سال‌ها در سکوت و حاشیه امن در آمریکا زندگی می‌کرد، با شکایت ۲۲۵ میلیون دلاری در دادگاه فدرال فلوریدا مواجه شده است. آخرین خبر این که دادرسی پرونده آغاز شده و این مدیر ساواک به دادگاه می‌رود.

پرویز ثابتی نامی آشنا در تاریخ معاصر ایران است. نامی که پیش از سقوط حکومت شاهنشاهی و در جریان مبارزه حکومت وقت با گروه‌های چریکی با عنوان «مقام امنیتی» شناخته می‌شد و در پنج دهه گذشته نیز هر بار به مناسبتی بر سر زبان‌ها افتاد. آخرین بار پاییز ۱۴۰۲ بود که شبکه سلطنت‌طلب منوتو (این‌بار در قالب شبکه‌ای بر بستر یوتیوب) برنامه‌ای ۵ قسمتی از مصاحبه‌ای طولانی با پرویز ثابتی منتشر کرد.

 ثابتی از سال ۱۳۵۷ در آمریکا زندگی می‌کرد و تا سال ۱۴۰۱ به غیر از یک عکس، تصویر دیگری از او وجود نداشت. او از ۱۳۵۲ تا زمان خروج از ایران در کوران روزهای انقلاب سال ۱۳۵۷، رئیس اداره‌کل سوم (امنیت داخلی) ساواک بود.

پرونده ۲۲۵ میلیون دلاری با ۳ شاکی

برنامه‌ای که پاییز ۱۴۰۲ از مصاحبه با ثابتی منتشر شد، بی‌سابقه‌ترین حضور رسانه‌ای او طی حدود ۵۰ سالی بود که در آمریکا زندگی می‌کرد. این مدیر ارشد ساواک، یک سال بعد از پخش این مستند با شکایت سه نفر که خود را فعالان سیاسی سابق معرفی می‌کنند، روبرو شد. سه نفر که نام‌ آن‌ها منتشر نشده اما گفته می‌شود در حال حاضر بین ۶۸ تا ۸۵ سال سن دارند و ساکن ایالت کالیفرنیا هستند. در دادخواست ثبت شده در دادگاه فلوریدا آمده است که آن‌ها «به دستور مستقیم ثابتی تحت شکنجه» قرار گرفتند.

 همچنین به روش‌های شکنجه معروف ساواک در کمیته مشترک ضدخرابکاری و چند روش دیگر نیز در این دادخواست اشاره شده است: «شوک الکتریکی، غرق مصنوعی، کشیدن ناخن و تجاوز» و همچنین دستگاهی به نام آپولو. «صندلی برقی‌ای مجهز به کلاه فلزی که فریاد قربانی را چندین برابر کرده و در گوش خودش طنین می‌انداخت.» این دادخواست ۴۹ صفحه دارد.

 «وکلای پرویز ثابتی تلاش کردند پرونده را به دلیل مرور زمان مختومه اعلام کنند، اما قاضی فدرال گرگوری پرنسل این درخواست را رد کرد. او حکم داد که محاکمه ادامه یابد و هویت شاکیان به دلیل تهدیدهای امنیتی و ترس از انتقام محفوظ بماند. انتظار می‌رود نخستین جلسات دادگاه اوایل سال آینده برگزار شود.

آقای ثابتی تاکنون به شکایات اخیر پاسخ علنی نداده و پیش‌تر همواره هرگونه شکنجه توسط ساواک را رد کرده است. با این حال، گزارش‌های سازمان سیا در سال ۱۹۷۸ او را یکی از قدرتمندترین و هراس‌انگیزترین افراد رژیم شاه معرفی کرده‌اند؛ فردی با اختیار کامل برای بازداشت، بازجویی و پیگرد مخالفان در سراسر ایران.»

نانسی و پیتر در وندرمر، فلوریدا

روزنامه گاردین اخیراً در گزارشی به این موضوع اشاره کرد که پرویز ثابتی و همسرش در عمارتی ۳.۶ میلیون دلاری در وندرمر واقع در اورنج کانتی، فلوریدا زندگی می‌کنند. همسایگان، آن‌ها را به عنوان زوج بازنشسته‌ای با نام‌های پیتر و نانسی می‌شناسند که دو دختر دارند. هویت آنان نیز برای آن‌ها ناشناخته بود.

 ثابتی تا سال‌ها ناشناخته بود و تصویری از او وجود نداشت. صرفاً یک عکس مربوط به دوران میانسالی او در اینترنت بود که مورد استفاده قرار می‌گرفت. اگر چند وقت یک بار مصاحبه‌ای می‌کرد، به صورت صوتی بود و مقابل هیچ دوربینی قرار نمی‌گرفت.

کتاب در دامگه حادثه نیز که سال ۱۳۹۰ در آمریکا منتشر شد، هیچ تصویری از ثابتیِ معاصر نداشت. اما گاهی از حواشی زندگی او داده‌هایی منتشر می‌شود. مثلاً این که دخترش پردیس، استاد دانشگاه هاروارد است. یا این که او در آمریکا به فعالیت‌های تجاری در حوزه املاک مشغول است. با پولی که توانست بیش از انقلاب، از ایران خارج کند.»

چه کسی ثابتی را فروخت؟

ناشناس بودن پرویز ثابتی در آمریکا، سال ۱۴۰۱ شکست. زمانی که دخترش پردیس روز ۲۳ بهمن، عکسی از خود و خانواده‌اش در یکی از تجمع‌های برگزار شده در یکی از شهرهای آمریکا منتشر کرد. تصویری که این مدیر ارشد ساواک را بعد از چند دهه، این بار به صورت تصویری در معرض توجه قرار داد.

هرچند او به نسبت تصاویر موجود نسبت به اول انقلاب بسیار تغییر کرده بود و تفاوت‌های چهره‌اش با تک‌عکس دوران میانسالی‌ش زیاد بود، اما در نگاه اول می‌شد او را شناخت. نه شکسته شده بود، نه چهره‌اش با سن و سالش (۸۶ سال در آن زمان) همراه بود. چهره‌اش فقط گذر زمان را نشان می‌داد.

۲۳  بهمن ۱۴۰۱ پرویز ثابتی پس از سال‌ها دیده شد

همان زمان بحث‌های زیادی درباره ثابتی صورت گرفت. اما تقریباً زود فراموش شد. ولی حضورش مقابل دوربین منوتو، فراموش نشد. مشخص نیست انتشار آن عکس در زمستان ۱۴۰۱ ناخواسته بود یا ارتباطی با این پروژه پیدا می‌کرد. اما در هر صورت، افتادن نور بر صورت ثابتی، او را گرفتار این پرونده قضایی کرد. تصویر نخست او ۲۳ بهمن ۱۴۰۱ منتشر شد. پخش مستند ۵ قسمتی او از ۳ آذر ۱۴۰۲ آغاز شد و تا ۸ آذر طول کشید. پرونده شکایت از او نیز بر اساس اسناد موجود، با شماره ۶:۲۵-cv-۰۰۲۱۹ در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ (۱۰ فوریه ۲۰۲۵) در دادگاه منطقه‌ای فلوریدا به جریان افتاد.