راستان | انتشار ویدئویی در فضای مجازی که در آن زنی در ظاهر یک وکیل به پرسشی درباره «خیانت به همسر بدون گیر افتادن» پاسخ می‌دهد، ظرف ۲۴ ساعت گذشته موجی از واکنش‌های انتقادی و نگرانی درباره رواج محتوای غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای در قالب مشاوره‌های حقوقی به راه انداخته است.
در این ویدئو که همچنان در حال بازنشر در شبکه‌های اجتماعی است، زن مذکور با لحنی طنزآلود، توصیه‌هایی در خصوص مخفی نگه‌داشتن رابطه نامشروع ارائه می‌دهد؛ از جمله استفاده از سیم‌کارت بی‌نام و انکار در صورت کشف رابطه. وی همچنین در پاسخ به مجازات قانونی این رفتار و نقش خود به‌عنوان «وکیل»، با نیشخندی می‌گوید: «اگه وکیلت من باشم، هیچی.»
، روز گذشته محتوایی خلاف عفت عمومی در فضای مجازی منتشر شد که فضای عمومی جامعه را تحت تاثیر خود قرار داد. این محتوا که افراد را به ارتکاب جرایم منافی عفت دعوت و ترغیب می‌کرد بلافاصله مورد تحقیق از سوی دادستانی تهران قرار گرفت و صبح امروز علیه مدیر موسسه حقوقی صاحب حساب کاربری اعلام جرم شد.
در تحقیقات اولیه به عمل آمده از حساب کاربری موسسه حقوقی مورد اشاره موارد دیگری از تولید محتوای مشابه با ویدیوی فراگیر شده مشاهده شد که دادستانی تهران با دو اتهام «تظاهر و مداخله در امر وکالت» و «دعوت و ترغیب افراد به ارتکاب جرایم منافی عفت از طریق سامانه‌های رایانه‌ای» علیه مسئول موسسه حقوقی مورد اشاره اعلام جرم کرد.
این گزارش حاکی است؛ در تحقیقات اولیه به عمل آمده مشخص شد خانمی که در ویدیوی معروف در حال تشویق به فساد و فحشا است بلاگر آرایشگری بوده است و اصلا در حرفه وکالت مشغول به کار نیست.
در حال حاضر و در پرونده تشکیل شده، علیه بلاگر وکیل‌نما هم اعلام جرم شده و او متهم است به «تظاهر و مداخله در امر وکالت» و «دعوت و ترغیب افراد به ارتکاب جرایم منافی عفت از طریق سامانه‌های رایانه‌ای»
در ادامه به چند نمونه از واکنش کاربران فضای مجازی به این ویدئو اشاره شده است:
بهاره در ابتدا نوشت: چرا کسی با اینا که اموزش فرار از خیانت زن متاهل به شوهرو میدن برخورد نمیکنه
محمد گفت: ببین به کجا رسیدیم، مشاوره حقوقی خیانت میدن!
مصطفی اینطور واکنش نشان داد: اگر فضای مجازی ول نبود، الان این خودش به 999 تا ضربه شلاق و عدم اجازه استفاده از شبکه‌های اجتماعی و از کار بیکار شدن محکوم می‌شد.
لیلا در ادامه نوشت: حالا خوبه انقدر پرونده هست که با درستکاری بشه یک لقمه نون حلال و آب‌باریکه در بیاورند... آخه دیگه چرا راهکار خیانت میدید!
و در آخر نظر لهراسب: آزادی بیان، رافع مسئولیت حرفهای نیست. آنچه یک شهروند عادی در مقام طنز یا سرگرمی می‌گوید، برای وکیلی که حامل شأن وکالت است، پیامدی دیگر دارد. حرفهای که بر اعتماد عمومی استوار است، نمی‌تواند خود را در معرض روایت‌گری‌هایی قرار دهد که خیانت و فریب را عادی‌سازی می‌کند. نقد ما نه بر محدود کردن صداها، بلکه بر یادآوری این نکته است که آزادی، بدون آگاهی از وزن کلمات، به ابتذالی می‌انجامد که هم فرد را سبک می‌کند و هم نهاد را بی‌اعتبار.
اگرچه با انتشار و فراگیر شدن ویدئوی مذکور در فضای مجازی، برای این وکیل‌نما پرونده قضایی تشکیل شد اما نمی‌توان به سادگی از کنار موارد این چنینی گذشت؛ چرا که عادی انگاری موارد غیراخلاقی در نهایت به ترویج آن در جامعه منجر می‌شود.
محمدهادی جعفرپور، وکیل پایه یک دادگستری، به خبرآنلاین می‌گوید: بعید است که فرد حاضر در ویدئوی مربوطه وکیل دادگستری باشد؛ در آیین‌نامه اجرایی لایحه استقلال کانون وکلا که از سال ۱۴۰۰ لازم‌الاجرا شده است، نظارت بر فضای مجازی، پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی به اداره بازرسی و نظارت کانون‌های وکلا واگذار کردند و اداره فوق هر کانون وکلایی باید روی موارد این چنینی نظارت کند.
او می‌گوید: با توجه به ضوابط و مقررات انتظامی کشور اگر فرد حاضر در ویدئو وکیل دادگستری باشد، فارغ از اینکه کسی از این فرد شکایت کند یا خیر، کانون وکلا مرتکب تخلف شده است.
در ادامه مشروح این گفتگو را بخوانید:
کاری که فرد وکیل‌نما در ویدئوی وایرال شده، یعنی آموزش فرار از قانون در برابر موضوعی مثل خیانت جرم است؟ چه کسی باید علیه او شکایت کند؟
فارغ از اینکه کسی از این فرد شکایت کند یا نه، کانون وکلا مرتکب تخلف شده است؛ دادستان دادسرای انتظامی کانون وکلای مربوطه که برای هر شهر یا استانی باشد، می‌تواند علیه او اعلام جرم کند. نکته مهمتر این است که وکیل دادگستری ذاتا و اصالتا قرار است از حقوق مردم دفاع کند، نه اینکه شیوه ابتکار جرم را به افراد آموزش بدهد و مردم را به فساد تشویق کند که این فرد حاضر در ویدئو هر دو مورد را مرتکب شده است و هیچ وکیلی چنین کاری را نمی‌کند.
حتی زمانی که یک وکیل برای دفاع از حقوق یک متهم قیام می‌کند، از متهم دفاع نمی‌کند بلکه از حقوق او دفاع می‌کند و این سوء برداشت پیش می‌آید که وکیل از متهم دفاع می‌کند.
چیزی که این زن در ویدئوی «خیانت به همسر بدون گیر افتادن» اشاعه می‌دهد، در قلب حقیقت ذاتی و حرفهای یک وکیل دادگستری است و بدون تردید هم مراجع قضایی و انتظامی، خارج از کانون وکلا و هم مراجع قضایی مثل دادستان می‌توانند علیه او اعلام جرم کنند.
تخلف وکیل‌نمای اینستاگرامی مصداق چه جرمی است؟
تخلفات این چنینی مصادیق متنوعی دارد؛ مثل رفتار خلاف شئونات حرفه وکالت یا تخلف از سوگند و رفتار این خانم در صورتی که وکیل می‌بود، تخلف از سوگند را شامل می‌شود و مجازات انتظامی آن تا ابطال پروانه وکالت هم پیش می‌رود.
سوگند وکالت چه چیزی را دربرمی‌گیرد؟
وکلای دادگستری در سوگند وکالت سوگند یاد می‌کنند و شرافت خود را وثیقه می‌گذارند که در امور حرفهای خود، جز راستی و درستی در این پیشه اتخاذ نکنند و جز در مدار عدالت و حق حرفی نزنند و اظهارنظری نکنند و خب حرفهای این زن دقیقا نقض سوگند است و حالا که این فرد وکیل دادگستری نیست، در هر صورت دارد یک رفتار ناشایستی را اشاعه می‌دهد و دادستان می‌تواند در این خصوص ورود و اعلام جرم کند.
این فرد در مورد مجازات خیانت حرف می‌زند؛ قوانین فعلی کشور درباره این جرم به چه شکل است؟
لفظ عامیانه‌ای که درباره مجازات خیانت در باور عوام وجود دارد، در قانون مجازات اسلامی ذیل جرایم منافی عفت و اقسام متنوعی تقسیم می‌شود؛ یعنی از حیطه جنسی خاص که شدیدترین آن در قالب زنا تعریف می‌شود تا بوسیدن و حتی ارسال پیام‌ها و عکس‌های لخت و مستهجن، هر کدام مجازات خودش را دارد که از شلاق تا زندان، اعدام و سنگسار را شامل می‌شود. البته در صورت خیانت زن یا شوهر به یکدیگر، هر کدام متناسب با نوع جرم مجازات می‌شوند.
چرا وکیل‌نما شدن در فضای مجازی و انتشار چنین ویدئوهایی رو به افزایش است؟
مسبب این نوع رفتارها و گسترش چنین فیلم‌هایی، رسانه ملی (صدا و سیما) است که طی سال‌های اخیر به انواع مختلف وکیل را با چهره سیاه و بد نشان داده است. البته ما وکلا قبول داریم که در وکالت هم ممکن است مثل سایر مشاغل برخی از همکاران وکیل ما اخلاق حرفهای را رعایت نکنند.
سریال‌هایی در سال‌های گذشته ساخته شد که مثلا وکیل را به شکل ابلیس یا کلاهبردار نشان دادند و در سریالی هم اخیرا وکیل را فردی متمول نشان دادند که در دادگاه دکمه‌های لباسش را باز گذاشته، به شکل ناجور آدامس می‌جود، سیگار چندصدهزار تومانی در دست می‌گیرد، علی‌رغم داشتن همسر دلباخته موکل جوان خود شده و ماشین چند صد میلیاردی نشان می‌دهند.
چهره‌ای که صدا و سیما از وکیل نشان می‌دهد، برای مردم همذات پنداری می‌شود و می‌گویند خب غالب وکلا اینطوری هستند و در اصل سیاه‌نمایی می‌کند؛ این اتفاقات سررشته‌ای که شروع می‌شود به سمت سوءاستفاده اشخاصی می‌رود که مثل این خانم ویدئویی با محتوای خیانت یا دیگر وکیل‌نماها چهره حرفه وکالت را مخدوش می‌کنند و چون مردم در سریال وکلا را شبیه بلیس، کلاهبردار و ... دیده‌اند، با دیدن این خانم هم برای آن‌ها باورپذیرتر است که همه وکلا این شکلی هستند و کمتر پیش می‌آید که مردم وکلای توانمند، دلسوز و متعهد را که در خیلی از موارد به طور رایگان وکالت پرونده عموم مردم را تقبل می‌کنند، باور کنند.
پس در نقش وکیل ظاهر شدن و تظاهر به وکالت جرم است؟
بله، تظاهر به وکیل بودن و امر وکالت جرم است و جرم‌انگاری شده است و هم کانون وکلا به عنوان متولی امر وکالت می‌تواند به شکایت از وکیل‌نماها ورود کند. اطلاع دارم که اشخاصی به اسم وکیل از مردم پول گرفته‌اند؛ در این موارد کانون وکلا ورود می‌کند و دادستان دادسرای عمومی انقلاب هم می‌تواند ورود کند و اگر فرد بابت تظاهر به وکالت مالی را تحصیل کرده باشد، مصداق بارز کلاهبرداری است و مجازات اشد یعنی ۱۰ سال حبس را می‌تواند برای فرد مختلف به دنبال داشته باشد.
با وجود جرم‌انگاری تظاهر به وکالت، چون اثربخشی رسانه، خیلی بیشتر از اثربخشی جرم انگاری است، درمان این مسیر در گرو اتفاقاتی است؛ وقتی رسانه ملی در مورد وکلا سیاه‌نمایی می‌کند، سایر رسانه‌های مستقل و روزنامه‌نگاران و خبرنگاران بارها از وکلا و حرفه وکالت حمایت کرده‌اند اما طبیعتا اثربخشی نهاد تلویزیون در تغییر نگرش مردم به حرفه وکالت بیشتر است. برخورد شدید با تهیه‌کننده و تولیدکننده سریال‌هایی که حرفه وکالت را زیر سوال برده و سیاه‌نمایی می‌کنند باید در دستور کار باشد و یک آگاهی بخشی توسط سایر رسانه‌ها هم باید انجام شود تا مردم در دام فریبکاران و شیادان فضای مجازی وکیل‌نما گرفتار نشوند.
روزنامه «اطلاعات» در شماره دوم مهر ۱۳۴۷ طی گزارشی نوشت: «خودکشی...
بیتا سحرخیز بازیگر سینما تصویری تازه از خود در صفحه...
اسکارلت جوهانسون بازیگر محبوب آمریکایی در شهر نیویورک...
انتشار ویدئویی در فضای مجازی که در آن زنی در ظاهر یک...
ونوس کانلی، بازیگر فیلم‌های «بچه مردم» و «مرد بازنده»،...
در میان گنجینه های شخصی دالایی لاما، یک ساعت مچی رولکس...
