انواع اختلالات روانی و شخصیتی در میان انسان‌ها وجود دارند که هر کدام به نحوی می‌توانند روی رفتار و عملکرد انسان‌ها تاثیر بگذارند. اختلال‌های روانی اشکال بسیار بسیار متنوعی دارند. بیش از ۲۰۰ اختلال روانی در روانشناسی تعریف شده است که برخی از آنها فراوانی بیشتری در میان مردم دارند.
راستان| در این مطلب پُرتکرارترین و پُرجست‌وجوترین اختلالات روانی را برای شما آورده‌ایم تا به طور خلاصه با آنها آشنا شوید. با ما همراه باشید. پیش از هر چیز نگاهی به تعریف اختلال روانی می‌اندازیم.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) اختلال روانی را به عنوان یک اختلال بالینی قابل توجه در رفتار، شناخت یا تنظیم هیجانی فرد تعریف می‌کند. اختلالات روانی را می‌توان بیماری‌های روانی یا اختلالات سلامت روان نیز نامید. آنها می‌توانند بر خلق‌و‌خو، تفکر و رفتار فرد تأثیر بگذارند و عملکرد فرد را در زندگی روزمره، در خانه، محل کار، مدرسه یا در اجتماع دشوار کنند.
اختلالات روانی می‌تواند کوتاه مدت، در رفت‌وآمد یا مزمن و طولانی مدت باشد. آنها همچنین می‌توانند با پریشانی یا اختلال در زمینه‌های مهم عملکرد مرتبط باشند.
اختلالات مرتبط با سلامت روان، مانند افسردگی یا اضطراب، بر نحوه تفکر، احساس و رفتار ما تأثیر می‌گذارد. بیش از ۲۰۰ نوع اختلال روانی وجود دارد. علائم اختلالات سلامت روان معمولاً با درمان بهبود می‌یابند که ممکن است شامل دارو درمانی، روان‌درمانی، درمان‌های جایگزین یا درمان تحریک مغز باشد.
به گزارش راستان، اختلالات سلامت روان می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود، از جمله:
اختلالات رفتاری کودکان نیز بر عملکردشان تأثیر می‌گذارد. اگر کودکی دچار اختلال روانی باشد ممکن است متوجه علائم زیر شوید:
همان‌طور که گفتیم انواع مختلفی از اختلال روانی وجود دارد، در ادامه به برخی از شاخص‌ترین انواع اختلال روانی می‌پردازیم، شاملِ:
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که بر افکار، احساسات و رفتار‌های فرد تأثیر می‌گذارد و می‌تواند شدید و هم ناتوان‌کننده باشد. با اختلال در فرآیند‌های فکری، ادراکات، پاسخگویی عاطفی و تعاملات اجتماعی مشخص می‌شود. علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
علائم روان پریشی: توهم، هذیان، و اختلال فکر
تغییرات عاطفی: کاهش بیان احساسات، افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی
تغییرات رفتاری: رفتار فیزیکی غیرمعمول، گفتار یا رفتار نامنظم و مشکل در تصمیم‌گیری
تغییرات شناختی: مشکل در تمرکز و حافظه و مشکلات در درک مناظر، صدا‌ها و احساسات روزمره
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است به نظر برسد که ارتباط خود را با واقعیت از دست داده‌اند، که می‌تواند برای آنها و خانواده و دوستانشان ناراحت کننده باشد. این دوره‌های روان‌پریشی می‌توانند ترسناک، گیج‌کننده و منزوی باشند و رفتن به مدرسه یا محل کار، برنامه‌ریزی، معاشرت، انجام کار‌های روزانه یا مراقبت از خود را سخت کنند.
اسکیزوفرنی یک بیماری مزمن است که می‌تواند توسط یک متخصص پزشکی با درمان مادام العمر، که اغلب شامل ترکیبی از دارو‌ها و درمان روانشناختی و اجتماعی است، مدیریت کند. بسیاری از افرادی که تحت درمان قرار می‌گیرند می‌توانند در مدرسه یا کار شرکت کنند، به استقلال برسند و از روابط شخصی لذت ببرند.
به گزارش راستان، اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک وضعیت سلامت روان است که شامل یک الگوی طولانی‌مدت از بی‌اعتمادی و سوء‌ظن نسبت به دیگران، بدون دلیل کافی است. افراد مبتلا به PPD ممکن است این احساس غیرمنطقی و مداوم داشته باشند که دیگران «به دنبال آنها هستند». آنها ممکن است انگیزه‌های دیگران را خصمانه یا مضر تفسیر کنند و ممکن است دائماً مراقب توهین‌ها، اهانت‌ها یا تهدید‌های احتمالی باشند.
برخی از علائم رایج PPD عبارتند از:
افراد مبتلا به PPD ممکن است نیاز به خودمختاری و کنترل داشته باشند و ممکن است در اعتماد‌کردن به دیگران یا ایجاد روابط نزدیک با آنها مردد باشند. آنها ممکن است به وفاداری دوستان و وفاداری همسر یا شریک زندگی خود شک کنند و به شدت حسادت کنند.
درمان‌های PPD شامل روان درمانی و دارو‌ها مانند دارو‌های ضد اضطراب، ضد افسردگی یا دارو‌های ضد روان پریشی است.
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی جدی است که باعث تغییرات خلقی شدید، از شیدایی یا هیپومانیا تا افسردگی می‌شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییراتی را در انرژی، تفکر، رفتار و خواب خود تجربه می‌کنند. جابه‌جایی‌های خلقی آنها می‌تواند شدیدتر از فرازو‌نشیب‌های معمولی باشد که همه تجربه می‌کنند و انجام کار‌های روزانه را با مشکل مواجه می‌کنند.
علائم دوران شیدایی عبارتند از:
علائم دوران افسردگی عبارتند از:
اختلال دوقطبی به عنوان اختلال شیدایی- افسردگی نیز شناخته می‌شود. این یک بیماری مزمن است که با دارو و مشاوره قابل کنترل است، اما هیچ درمان شناخته‌شده‌ای دارد. یک متخصص پزشکی می‌تواند اختلال دوقطبی را تشخیص دهد.
به گزارش راستان، اختلال سلوک (CD) یک وضعیت سلامت روانی است که کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با الگویی مداوم، رفتار‌هایی که هنجار‌ها و قوانین اجتماعی یا حقوق دیگران را نقض می‌کند، مشخص می‌شود. این رفتار‌ها می‌تواند پرخاشگرانه، مخرب، فریبکارانه یا قانون‌شکن باشد و به طور قابل توجهی بر عملکرد اجتماعی، تحصیلی و شغلی فرد تأثیر بگذارد.
چند نمونه از رفتار‌های مرتبط با CD عبارتند از:
CD در پسران شایع‌تر از دختران است و نسبت آن ۴:۱ به ۱۲:۱ است. میزان شیوع مادام‌العمر در جمعیت عمومی بین ۲ تا ۱۰ درصد است. زندگی خانوادگی کودک یک عامل خطر مهم در ایجاد CD است. گزینه‌های درمانی شامل رفتار درمانی، روان درمانی، آموزش مدیریت والدین و خانواده درمانی عملکردی است.
اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) یک وضعیت سلامت روان است که بر نحوه نگرش افراد به خود و ارتباط با دیگران تأثیر می‌گذارد و با یک الگوی مداوم از رفتار‌ها مشخص می‌شود که عبارتند از:
خود بزرگ‌بینی: احساس اغراق‌آمیز از خودبزرگ‌بینی، برتری یا استعداد
نیاز به تحسین: نیاز دائمی به تحسین و توجه و تمایل به تحت تاثیر قرار دادن دیگران
فقدان همدلی: ناتوانی در درک یا اهمیت دادن به احساسات دیگران
افراد مبتلا به NPD همچنین ممکن است با انتقاد بجنگند، از طرف افرادی که اعتماد به نفس دارند، محبوب هستند یا آنها را به چالش می‌کشند، احساس خطر کنند، از تحقیر به عنوان یک مکانیسم دفاعی استفاده کنند و دیگران را برای حمایت از نفس خود سرکوب کنند.
NPD می‌تواند در اوایل بزرگسالی شروع شود و در موقعیت‌های مختلف و زمینه‌های اجتماعی ادامه یابد. این می‌تواند منجر به اختلال قابل توجهی در عملکرد اجتماعی و شغلی شود و اغلب با سایر بیماری‌های روانپزشکی همراه است.
علل “NPD” می‌تواند ترکیبی از سابقه خانوادگی، تجربیات دوران کودکی و مسائل مربوط به سلامت روان باشد. روان‌درمانی مفیدترین روش درمانی محسوب می‌شود.
یک اختلال روانی که با خلق‌و‌خو، رفتار و روابط ناپایدار مشخص می‌شود. علت اختلال شخصیت مرزی به خوبی شناخته نشده است. تشخیص بر اساس علائم انجام می‌شود.
علائم شامل بی‌ثباتی عاطفی، احساس بی‌ارزشی، ناامنی، تکانشگری و اختلال در روابط اجتماعی است.
درمان‌های این اختلال شامل گفتار درمانی یا در برخی موارد دارو‌ها هستند. در صورت شدید‌بودن علائم، بستری‌شدن در بیمارستان کمک می‌کند.
ترس شدید از رها‌شدن/ این شامل اقدامات شدید برای طرد نشدن است، حتی اگر این ترس‌ها ساختگی باشند.
داشتن الگویی از روابط ناپایدار و شدید/ مانند این که یک لحظه باور کنید کسی خوب است و سپس به طور ناگهانی باور کنید که فرد به اندازه کافی اهمیتی نمی‌دهد یا ظالم است.
تغییرات سریع در دید/ این شامل تغییر اهداف و ارزش‌ها و همچنین بد دیدن خود یا اینکه انگار وجود ندارد، می‌شود.
دوره‌های پارانویای مرتبط با استرس و از دست دادن تماس با واقعیت/ این دوره‌ها می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
رفتار‌های تکانشی و مخاطره آمیز/ مانند قمار، رانندگی خطرناک، رابطه جنسی ناایمن، ولگردی کردن، پرخوری، سوء مصرف مواد مخدر، یا خراب‌کردن موفقیت با ترک ناگهانی یک شغل خوب یا پایان دادن به یک رابطه مثبت.
تهدید به خودکشی یا خود آسیبی/ اغلب در پاسخ به ترس از جدایی یا طرد شدن.
نوسانات خلقی گسترده که از چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد/ این نوسانات خلقی می‌تواند شامل دوره‌های بسیار شاد، تحریک پذیر یا مضطرب یا احساس شرم باشد.
احساس پوچی مداوم
عصبانیت نامناسب و شدید/ مانند از دست دادن اغلب عصبانیت، طعنه یا تلخ بودن، یا دعوای فیزیکی.
+ اختلال رابطه جنسی (Sexsomnia) در خواب چیست؟
اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علائم ADHD عبارتند از: بی توجهی (ناتوانی در حفظ تمرکز)، بیش فعالی (حرکت بیش از حد که با محیط مناسب نیست) و تکانشگری (اعمال عجولانه که در لحظه بدون فکر اتفاق می‌افتد).
اختلال‌ای دی چی دی یک اختلال مزمن و ناتوان‌کننده در نظر گرفته و شناخته شده است که فرد را در بسیاری از جنبه‌های زندگی از جمله دستاورد‌های تحصیلی و حرفه ای، روابط بین فردی و عملکرد روزانه تحت تاثیر قرار می‌دهد‌ای دی اچ دی در صورت عدم درمان مناسب، می‌تواند منجر به عزت نفس و عملکرد اجتماعی ضعیف در کودکان شود.
به گزارش راستان، بزرگسالان مبتلا به ADHD نیز ممکن است ارزش خود ضعیف، حساسیت نسبت به انتقاد، و افزایش انتقاد از خود را تجربه کنند که احتمالاً ناشی از سطوح بالاتر انتقاد در طول زندگی است.
توجه داشته باشید، ارائه و ارزیابی ADHD در بزرگسالان متفاوت است. تخمین زده می‌شود که ۸.۴ ٪ از کودکان و ۲.۵ ٪ از بزرگسالان ADHD دارند.
این اختلال اغلب برای اولین‌بار در کودکان مدرسه‌ای شناسایی می‌شود که منجر به اختلال در کلاس درس یا مشکلات در انجام تکالیف مدرسه شود. با توجه به تفاوت در نحوه بروز علائم، این بیماری در پسران بیشتر از دختران تشخیص داده می‌شود.
با این حال، این بدان معنا نیست که پسران بیشتر به ADHD مبتلا هستند. پسران تمایل به بیش فعالی و سایر علائم بیرونی دارند در حالی که دختران تمایل به عدم تحرک دارند.
معدودی از اصطلاحات روانشناسی مانند «سایکوپات» هستند که گیجی را برمی‌انگیزند. اگرچه معمولاً (حتی به اشتباه) برای توصیف فردی که دارای یک وضعیت سلامت روانی است استفاده می‌شود، اما سایکوپت یک تشخیص رسمی نیست. در عوض، این یک اصطلاح غیررسمی است که اغلب برای وضعیتی به نام اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) استفاده می‌شود.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، روان‌پریشی را به عنوان یک تشخیص بالینی رسمی فهرست نمی‌کند.
دکتر پراکاش مسند، روانپزشک و یکی از بنیانگذاران مراکز تعالی روانپزشکی، توضیح می‌دهد که تعریف واقعی سایکوپت در روانپزشکی به فرد مبتلا به “ASPD” اشاره دارد. ASPD وضعیتی را توصیف می‌کند که با الگو‌های تاکتیک‌های دستکاری و نقض دیگران مشخص می‌شود.
بیشتر مردم ممکن است تصور کنند که این توصیف فردی محتاط و تنهاست که خود را نگه می‌دارد و غیره. اما ASPD اینطور نیست؛ وقتی در ASPD می‌گوییم ضداجتماعی، به معنای شخصی است که برخلاف جامعه، قوانین و سایر رفتار‌های رایج‌تر عمل می‌کند.
در حالی که برخی از پزشکان، روان‌پریشی را به‌عنوان زیرگروه شدیدتر ASPD می‌دانند، اجماع عمومی منبع قابل اعتماد این است که روان‌پریشی زیر چتر ASPD قرار می‌گیرد.
مازوخیسم، اختلال روانی-جنسی است که در آن رهایی شهوانی از طریق تحمیل درد به خود حاصل می‌شود. این اصطلاح از نام شوالیه لئوپولد فون ساخر مازوخ، یک اتریشی که به طور گسترده در مورد رضایتی که از ضرب و شتم و تحت انقیاد گرفتن به دست آورده بود، می‌نویسد.
میزان درد ممکن است از تحقیر تشریفاتی با خشونت اندک گرفته تا شلاق شدید یا ضرب و شتم متفاوت باشد. به طور کلی، مازوخیست تا حدی کنترل خود را بر موقعیت حفظ می‌کند و رفتار پرخاشگرانه را قبل از اینکه به آزار کشیده شود، پایان می‌دهد و منجر به آسیب جدی می‌شود.
در حالی که درد ممکن است در بسیاری از افراد مقدار معینی از هیجانات جنسی ایجاد کند، برای مازوخیست‌ها به هدف اصلی فعالیت جنسی تبدیل می‌شود. این اصطلاح غالباً در یک زمینه اجتماعی آزادتر به کار می‌رود که در آن مازوخیسم به عنوان رفتار فردی تعریف می‌شود که به دنبال موقعیت‌های تحقیر یا بدرفتاری است و از آن لذت می‌برد.
پارانویا این احساس غیرمنطقی و مداوم است که مردم «به دنبال شما هستند» یا اینکه شما مورد توجه مداوم و مزاحم دیگران هستید.
این بی اعتمادی بی اساس به دیگران می‌تواند عملکرد اجتماعی یا داشتن روابط نزدیک را برای فرد مبتلا به پارانویا دشوار کند.
پارانویا ممکن است نشانه تعدادی از شرایط باشد، از جمله:
آیا صدا‌هایی وجود دارد که فوراً باعث احساس خشم، اضطراب یا انزجار شدید در شما شود؟ آیا این احساسات بسیار قوی، حتی غلبه کننده، به حدی است که کنترل آنها دشوار است؟
این‌ها ویژگی‌های میسوفونیا هستند، اختلالی که در آن تحمل شما نسبت به صدا‌های خاص و چیز‌هایی که می‌توانید حس کنید (دیدن، لمس کردن، و غیره) مرتبط با آنها کاهش یافته است.
این پدیده می‌تواند افراد را بسیار متفاوت تحت تاثیر قرار دهد. برخی از افراد ممکن است فقط به یک صدای ناگهانی واکنش داشته باشند و برخی از افراد می‌توانند به چندین صدا واکنش بدهند.
افراد همچنین می‌توانند واکنش‌هایی داشته باشند که کم و بیش شدید باشد. برخی از افراد نمی‌توانند احساسات‌شان را کنترل کنند، اما می‌توانند پاسخ‌های خود را کنترل کنند.
برخی از افراد نیز نمی‌توانند کنترل کنند و باعث می‌شود که واکنش تکانشی نشان دهند. در شدیدترین موارد، برخی نیز هستند که نمی‌توانند کار‌های خاصی را انجام دهند یا در محیط‌های خاص قرار بگیرند.
میسوفونیا چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
به گزارش راستان، تحقیقات نشان می‌دهد که میسوفونیا می‌تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به نظر می‌رسد که در زنان شایع‌تر است.
میسوفونیا می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد که به احتمال زیاد در سال‌های اولیه نوجوانی ایجاد می‌شود. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا عوامل دیگری می‌توانند بر احتمال ابتلا به میسوفونیا تأثیر بگذارند یا خیر، ضروری است.
اختلال روان تنی یک وضعیت روانی است که شامل بروز علائم فیزیکی می‌شود که معمولاً توضیح پزشکی ندارد. افراد مبتلا به این بیماری احتمالا افکار، احساسات یا نگرانی‌های بیش از حد در مورد علائم دارند که بر توانایی آنها برای عملکرد خوب تأثیر می‌گذارد.
افراد مبتلا به اختلال روان تنی معمولاً علائم آشکار ناراحتی روانپزشکی را گزارش نمی‌کنند. در عوض، آنها بر این باورند که مشکلات آنها ناشی از شرایط پزشکی است. آنها معمولاً برای انجام آزمایش‌ها و درمان‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند، اغلب تشخیصی دریافت نمی‌کنند، که ممکن است منجر به ناامیدی و ناراحتی شود.
اختلال روان تنی گاهی اوقات اختلال علائم جسمی یا درد جسمی نامیده می‌شود.
اختلال علائم جسمی چقدر شایع است؟
اختلال علائم جسمی شایع است و در حدود ۵ تا ۷ درصد از جمعیت عمومی رخ می‌دهد. به دلایلی که مشخص نیست، زنان حدود ۱۰ برابر بیشتر از مردان درد جسمی دارند.
مطالعات نشان داده اند که برخی از چیز‌ها ممکن است افراد را بیشتر در معرض علائم جسمانی قرار دهند:
تصاویری از زوج دوست داشتنی فرهاد آئیش و مائده طهماسبی...
در حالی که قرار است «سیصد» در استرالیا و اروپا روی...
کنسرت تازه گروه لیان با حضور پرشور مخاطبان در برج میلاد...
جایزه بهترین فیلم بیست و سومین فستیوال بین‌المللی «آلیس...
استایل خاص ساقی حاجی‌پور در حاشیه جشنواره فیلم کوتاه...
شهرام شکوهی: فکرش را هم نمی‌کردم بعد از حواشی آن ویدئو...
