جوکر زنان توقیف می‌شود؟؛ حمله منتقدان به احسان علیخانی

راستان | «جوکر ۲» با حضور بانوان بی‌سروصدا منتشر شد. انگار دست‌اندرکارانش هم می‌دانستند برای اینکه بتوانند این فصل را بدون جاروجنجال و بگیروببند منتشر کنند، باید دست به عصا حرکت کرده و این قسمت‌ها را بدون تبلیغات و در سکوت و آرامش به انتشار دربیاورند. اما همه این‌ها درحالی اتفاق افتاد که یک هفته قبل از انتشار «جوکر ۲» با حضور بانوان، ساترا اعلام کرد: پخش این برنامه را گردن نمی‌گیرد!

به گزارش سازندگی، در واقع درحالی که انتشار فصل دوم «جوکر» به پایان رسید و منتظر پخش فصل جدید بودیم، سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی اعلام کرد که برخی قسمت‌های «جوکر ۲» فاقد مجوز انتشار و مورد تایید ساترا نیست! البته این اطلاعیه پس از آن منتشر شد که خبرگزاری فارس پویش «حیازدایی با چاشنی خنده در جوکر» را از اواخر تیرماه راه‌اندازی کرد و فشار‌های بر انتشار «جوکر ۲» بیشتر شد. اما ساترا در اطلاعیه خود اشاره دقیقی به آنچه مجوز نداشت نکرده بود و تنها تاکیدش بر این بود که باید محتوای این برنامه اصلاح شود. پس می‌توان نتیجه گرفت که این اطلاعیه در واکنش به همان پویش خبرگزاری فارس منتشر شده تا اندازه‌ای از فشار برای جلوگیری از پخش ادامه این برنامه کاسته شود.

این درحالی بود که قسمت‌های منتشر شده «جوکر ۲» در پلتفرم پخش‌کننده هنوز دیده می‌شد، اما ساترا در این بیانیه درباره انتشار برخی قسمت‌های آن و در واکنش به انتقاداتی مردمی اعلام کرد: «نظر به تماس‌های مردمی با سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) با موضوع انتقاد از برخی بخش‌های برنامه جوکر ۲ به اطلاع می‌رساند برخی بخش‌های منتشر شده در سریال جوکر ۲ که برخلاف فرهنگ اسلامی ایرانی و منافی عفت و حیای عمومی است، مورد تایید ساترا نیست؛ لذا مجوز انتشار صادر نشده است و به تیم تولیدکننده ابلاغ شده است که باید محتوا را اصلاح کند و در صورت ادامه این روند برای ادامه تولید این سریال مجوز صادر نخواهد شد».

با پخش سری جدید با حضور بانوان مشخص شد که این فصل موفق به دریافت مجوز شده و احتمالاً توانسته نظر ممیزان ساترا را جلب کند. می‌توان گفت سرانجام علیخانی توانست آنچه را سال‌ها منتظر آن بود به نتیجه برساند و بعد از گذشت سه سال از آغاز انتشار برنامه «جوکر»، فصل جدید این برنامه این‌بار با حضور بانوان بعد از ایام سوگواری محرم در شبکه نمایش خانگی منتشر کرد.

این برنامه در مقطعی به دلیل پخش به دلیل حضور صرف مردان با واکنش‌هایی همراه بود؛ با این حال، احسان علیخانی در پایان فصل اول «جوکر» درباره دلیل غیبت زنان در این برنامه این چنین توضیح داده بود: «اگر شرایطش فراهم باشد و اجازه‌اش صادر بشود کاملاً آمادگی این کار را داریم. موانع و محدودیت‌ها زیاد هست و فضا پر از سوءتفاهم‌هایی است که هیچ کدام از ما به آن‌ها فکر نکردیم. اگر مخاطب بداند چقدر چارچوب‌های ما محدود است ما را می‌بپذیرد. یک کم چارچوب‌ها را باز کنند خیلی کار‌ها می‌شود کرد».

علیخانی سرانجام در این فصل از شرکت‌کنندگان زن برای حضور در این رئالیتی‌شو دعوت کرد و ژاله صامتی، ناهید مسلمی، سوسن پرور، نرگس محمدی، الیکا عبدالرزاقی، رویا میرعلمی، گیتی قاسمی و متین ستوده شرکت‌کنندگان تازه این برنامه بودند.

انتشار اولین قسمت از «جوکر ۲» با حضور بازیگران زن مورد استقبال زیادی از سوی مشترکان پلتفرم پخش‌کننده قرار گرفت و دست‌به‌دست شدن بخش‌هایی از آن در فضای مجازی هم به خوبی نشان می‌دهد که این برنامه دیده شده و مورد استقبال قرار گرفته. جالب اینجاست که انتقاد‌هایی از سوی شبکه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور به این برنامه شده و حاضران در آن به خاطر به سخره کشیدن خواننده‌های زن پیش از انقلاب مورد انتقاد قرار گرفتند.

اما داستان به اینجا ختم نشد. پویش فارس همچنان ادامه دارد و حالا آنطور که این خبرگزاری اعلام کرده است تعداد امضا‌های آن به بیش از ۱۰ هزار رسیده است که طبق قرار در سطح بالاتری از مقام مسئول توسط خبرنگاران فارس همانند بقیه پویش‌های مشابه پیگیری می‌شود.

در بخش‌هایی از متن این پویش آمده است: «اخیراً در برنامه‌ای به نام جوکر درحال حاضر فصل دوم آن قبل از محرم شروع شده است، شاهد فصل جدیدی از ناهنجاری و شوخی‌های غیراخلاقی و جنسی در نمایش خانگی هستیم. حتی نحوه و میزان شوخی‌ها هم حالت رکیک‌تر به خود گرفته است، به طوری که در خلوت نیز اگر بخواهی این برنامه را تماشا کنی مایه شرمساری و تاسف است و احساس می‌کنی درحال صدمه زدن به فرهنگ و اخلاق هستند.

سازنده این برنامه احسان علیخانی با این اثر ثابت کرد می‌تواند از تمام همکاران به نامش در ساخت چنین محتوا‌های سخیفی، عمل کرده و از آن‌ها جلو بزند! اگر بخواهیم یکی از مصادیق استحاله فرهنگی را در کشور نام ببریم. نمایش خانگی یک الگوی بارز در این زمینه است و برنامه جوکر می‌تواند سرآمد سایر برنامه‌های سخیف این فضا باشد.

در متن این پویش از مسئولان خواسته شده کسانی که به این برنامه مجوز داده‌اند و عوامل آن بازخواست شوند.

جالب اینجاست با اینکه راه‌اندازی این پویش به مدت‌ها قبل از پخش «جوکر ۲» با حضور بانوان برمی‌گردد، در آن اشاره مستقیم و صریح به پخش این قسمت شده و بدون اینکه این قسمت‌های دیده شود، درباره آن پیش‌داوری صورت گرفت و ساخت این قسمت‌ها که آنطور که در متن پویش آمده به صورت مختلط برگزار می‌شود، مورد تقبیح قرار گرفته است. در بخش دیگری از متن این پویش آمده:

«نکته تاسف‌انگیز دیگر در این برنامه اضافه کردن بانوان به آن است. چراکه اساس این برنامه بر دلقک‌بازی، شکلک و ادا بنا شده تا افراد همدیگر را بخندانند و این در شدن بانوان ایرانی نیست. حتی اگر خودشان معتقد نباشند اثری که روی جامعه و فرهنگش می‌گذارند مهم است. مهم این است که باعث استحاله فرهنگی جامعه و شأن بانوان می‌شوند. اما بدتر این است که در قسمت بانوان هم مجری و بازیگران مرد حضور دارند و در واقع برنامه با حضور زنان و مردان بازیگر به صورت مختلط برگزار می‌شود. خواست ما این است که این برنامه یا باید به طور کامل متوقف شده و جلوی پخش آن گرفته شود یا کاملاً اصلاح شده و بخش بخش آن متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی بنا شود. اگر قرار باشد این برنامه ادامه پیدا کند باید این اصلاحات صورت بگیرد: حذف بخش بانوان و اختلاط با نامحرم، حذف شوخی‌های نامناسب، حذف رقص و ساخت یک اثر متناسب با شأن جامعه و فرهنگ ایران».‌

می‌بینید که راه‌اندازان این پویش پیش از تماشای قسمت‌های مربوط به حضور بانوان خواستار حذف این بخش شدند و بدون اینکه این قسمت‌ها را ببینند برای آن حکم صادر کردند. همه اینها، یعنی اینکه برای چنین افرادی هدر رفتن سرمایه تولید و ضبط و وقت برنامه‌سازان و شرکت‌کنندگان در یک برنامه اهمیتی ندارد و تصور می‌کنند، احسان علیخانی، دیگر سازندگان این برنامه، اعضای شورای صدور مجوز برنامه‌ها در پلتفرم‌ها و از همه مهم‌تر مدیران ساترا کم‌تر از آن‌ها می‌فهمند و می‌دانند و از درک خطوط قرمز و رعایت آن چیزی سرشان نمی‌شود. این مرکز دنیا خودپنداری چنین افرادی است که باعث انتشار راه‌اندازی چنین پویش‌هایی می‌شود که نتایج سو آن بیش از هرکس به انتشاردهندگان آن برمی‌گردد. اولین قسمت «جوکر۲» با حضور بانوان هفته گذشته منتشر شد و تماشاگران آن دیدند که بدون گذر از خطوط قرمز یا هنجاری عرفی و مذهبی می‌توان برنامه ای طنز با حضور زنان ساخت بدون اینکه خانواده‌ها با تماشای آن شرمنده شوند و بدآموزی برای فرزندان آن‌ها به همراه داشته باشد. با این وجود شاید بخشی از امضا‌کنندگان این پویش هم که انتقاداتی به قسمت‌های قبل داشتند، حالا فهمیده باشند که نمی‌توان پیش از پخش درباره یک برنامه قضاوت و سازندگانش را محکوم کرد.