۱۱ پیامد استفاده از تلفن همراه در سلامت کودکان

باید بدانیم که استفاده زیاد از تلفن‌های همراه می‌تواند به سلامتی و تندرستی کودکان آسیب بزند.

در دنیای دیجیتال امروز، تلفن‌های همراه بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزانه ما شده‌اند و ارتباطات را خیلی بیشتر از گذشته برای ما ساده کرده‌اند. این ابزارها از ارتباط گرفته تا تفریح و سرگرمی، شیوهٔ تعامل ما با دنیا را زیرورو کرده‌اند. اما وقتی پای کودکان به میان می‌آید، باید بدانیم که استفاده زیاد از تلفن‌های همراه می‌تواند به سلامتی و تندرستی آنها آسیب بزند.

در معرض پرتوهای مضر قرار می‌گیرند
تلفن‌های موبایل تشعشعاتی ارسال و دریافت می‌کنند که می‌تواند برای مغز بچه‌ها و دیگر عملکردهای فیزیکی آنها مضر باشد. مطالعاتی وجود دارند که حتی نشان می‌دهند این تشعشعات می‌توانند باعث تومور بشوند. دانشمندان توصیه می‌کنند مدت‌زمان طولانی موبایل را نزدیک بدن، خصوصاً سر، قرار ندهید (مثلاً حین خواب).

بر بینایی‌شان اثر می‌گذارد
زیاد به صفحه موبایل نگاه‌کردن می‌تواند فشار قابل‌توجهی بر چشم‌ها وارد کرده، چشم‌ها را خسته کند و مشکلات جدی بینایی ایجاد نماید. نور آبی این ابزارها باعث فشار چشم دیجیتال می‌شوند و علائمی مانند خشکی چشم، تاری دید و حتی سردرد ایجاد می‌کنند. کودکان معمولاً وقتی مشغول بازی‌های ویدئویی یا تماشای فیلم و کارتون هستند، ساعت‌های طولانی به اسکرین چشم می‌دوزند. ضمناً مدام به اسکرین نگاه‌کردن، احتمال نزدیک‌بینی را در کودکان افزایش می‌دهد.

دچار اختلال خواب می‌شوند
استفاده زیاد از موبایل خواب را به هم می‌ریزد. نور آبی ساطع شده از اسکرین‌ها می‌تواند تولید ملاتونین یا هورمون خواب را مختل کند. استفاده از موبایل خصوصاً قبل از خواب، سیکل طبیعی خواب و بیداری را دچار اختلال کرده و به خواب‌رفتن را سخت می‌کند. بی‌خوابی و خواب‌آلودگی طی روز در نهایت بر خلق‌وخوی کودک، مهارت‌های ادراکی و تندرستی او اثر منفی خواهد گذاشت.

محتواهای حاوی خشونت، اخبار دروغ، پورنوگرافی و دیگر نوشته‌ها و تصاویر نامناسب می‌توانند اثرات مخرب و ماندگار بر ذهن حساس کودک بگذارند. این تأثیرات در واقع زخم‌های درمان‌نشدنی بر طرز فکر و نگرش کودک ایجاد می‌کند. محتوای نامناسب می‌تواند به‌صورت اطلاعات نادرست، اطلاعات گمراه‌کننده و اطلاعات جعلی نیز باشد که باز هم برای بچه‌ها آسیب‌زننده است

جلوی رشد مغزشان را می‌گیرد
اکثر ساعاتی که یک کودک به صفحه موبایل نگاه می‌کند مربوط به تفریح و سرگرمی است که شامل هیچ‌گونه فعالیت مغزی نمی‌شود و این رشد مغز کودک را مختل خواهد کرد. سلول‌های مغز ما وقتی که مدت‌زمان طولانی مشغول موبایل هستیم تمایل دارد به خواب برود و این اتفاق برای بچه‌ها خطرناک‌تر هم هست؛ زیرا آنها در سن مهمی از رشد مغز هستند. مغز ما مانند سایر قسمت‌های بدنمان برای عملکرد بهینه به ورزش منظم نیاز دارد. استفاده بیش از حد از تلفن‌های موبایل می‌تواند عملکرد مناسب مغز بچه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

بی‌تحرک می‌شوند
بچه‌ها زمانی که مشغول استفاده از موبایل هستند، یا دراز می‌کشند و یا در وضعیت نادرستی می‌نشینند، و این دو پیامد جدی دارد. یکی آسیب آناتومیک است که در بچه‌ها به دلیل ظریف بودن بدنشان جدی‌تر خواهد بود و دیگری بی‌تحرکی و یک‌جانشینی که می‌تواند انواع مشکلات را به بار بیاورد، مانند چاقی، افسردگی، بی‌حالی و بی انرژی بودن و... . اینها پیامدهای خطرناک استفاده از موبایل در کودکان هستند. بچه‌ها استخوان‌های نرمی دارند و وضعیت نادرست فیزیک آنها قطعاً آسیب‌هایی را در آینده خواهد داشت. استفاده طولانی‌مدت از اسکرین‌ها، مثل تلویزیون و موبایل، کودکان را مستعد مشکلاتی در سبک زندگی خواهد کرد، مانند چاقی، دیابت، فشارخون و غیره.

به درس و آموزش آنها لطمه می‌زند
زمان محدود است. بچه‌ها هر چه بیشتر سرگرم موبایل باشند، زمان کمتری برای درس و مطالعه و آموزش وقت خواهند گذاشت. اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، مضرات بارز خود را دارند، خصوصاً در تقابل با درس‌ومشق و کتاب! بنابراین حواس بچه‌ها به‌راحتی پرت و معطوف چیزی می‌شود که لذت و راحتی بیشتری برای آنها دارد. خیلی مهم است که اجازه ندهید زندگی آکادمیک و تحصیلی فرزندتان تحت‌تأثیر استفاده زیاد از موبایل قرار بگیرد.

تعاملات اجتماعی‌شان کمتر می‌شود
تلفن‌های موبایل و شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر اینترنت، دنیای مجازی خود را دارند. زیاد مشغول دنیای مجازی‌شدن باعث کاهش تعاملات اجتماعی در دنیای واقعی می‌شود. بیشتر ارتباط‌های امروزی به چت‌های اینترنتی محدود شده‌اند و این جلوی رشد و تکامل مهارت‌های ارتباطی کودکان را می‌گیرد. کمبود تعاملات واقعی اجتماعی بر شخصیت و خصوصیات کودک نیز اثر می‌گذارد و باعث می‌شود کودک درون‌گراتر شود، مهارت‌های ارتباطی را یاد نگیرد و توانایی‌های فردی و اجتماعی‌اش رشد نکنند.

دچار خستگی دیجیتالی می‌شوند
استفاده زیاد از رسانه‌های دیجیتال در بلندمدت منجر به خستگی دیجیتالی می‌شود که این پتانسیل را دارد که فرد به‌طورکلی از رسانه‌های دیجیتالی متنفر و دل‌زده شود. این اتفاق در آینده به‌شدت به ضرر کودک خواهد بود؛ چون در آینده استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتالی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی حرفه‌ای او هستند. در سن کم دچار خستگی دیجیتالی‌شدن می‌تواند به آیندهٔ او ازهرجهت لطمه بزند.

مهارت زبانی‌شان رشد نمی‌کند
دنیای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به زبان خاص خودشان مجهز شده‌اند. کلماتی مانند س (سلام)، میخام (می‌خواهم)، نمت ‌(نمی‌توانم) و... ممکن است در فرهنگ لغات هیچ معنایی نداشته باشند، اما در دنیای دیجیتال معنی خودشان را دارند. کودکان در شبکه‌های اجتماعی مرتباً در معرض چنین زبان و گفتاری هستند. ضمناً وجود autocorrect feature یا همان اصلاح خودکار باعث می‌شود بچه‌های هیچ توجهی به صحیح یا نادرست بودن املای کلمات و یا گرامر جملات نداشته باشند. هر چند این آپشن‌ها بسیار مفید و کاربردی‌اند اما در مورد بچه‌ها واقعیت این است که به رشد مهارت‌های زبانی آنها آسیب می‌زنند. مهارت‌های زبانی در موفقیت‌های بلندمدت، مؤلفه بسیار مهمی هستند.

در معرض تهدیدات و جرایم سایبری قرار می‌گیرند
بچه‌هایی که از موبایل استفاده می‌کنند در معرض انواع جرایم و خطرات سایبری هستند، مثل سرقت هویت دیجیتال، زورگویی مجازی، فیشینگ یا کلاهبرداری، بدافزارها و... . این تهدیدات سایبری می‌توانند اثرات روانی و فیزیکی جدی بر روان لطیف و حساس کودک بگذارند.

در معرض محتوای نامناسب قرار می‌گیرند
دنیای اینترنت بسیار آزاد و بی اصول است. هر چند اخیراً در خیلی از کشورها قوانین و نظارت‌هایی به وجود آمده؛ اما به طور کل باز هم فضای اینترنت بسیار بی‌قاعده و بی‌قانون است. همین باعث می‌شود بچه‌ها در این فضا به‌راحتی دسترسی به هر گونه محتوایی داشته باشند که برایشان اصلاً مناسب نیست. محتواهای حاوی خشونت، اخبار دروغ، پورنوگرافی و دیگر نوشته‌ها و تصاویر نامناسب می‌توانند اثرات مخرب و ماندگار بر ذهن حساس کودک بگذارند. این تأثیرات در واقع زخم‌های درمان‌نشدنی بر طرز فکر و نگرش کودک ایجاد می‌کند. محتوای نامناسب می‌تواند به‌صورت اطلاعات نادرست، اطلاعات گمراه‌کننده و اطلاعات جعلی نیز باشد که باز هم برای بچه‌ها آسیب‌زننده است. برای کسب اطلاعات، بیش از حد به اینترنت وابسته بودن به معنی بیشتر در معرض منابع غیرمعتبر بودن نیز هست.