این مطلب حاوی جزئیاتی است که ممکن است برای برخی ناراحت کننده باشد
راستان | قتل زنان در ترکیه تبدیل به معضل اجتماعی عمیقی شده که با وجود تلاش‌ها برای مهار آن، همچنان در حال افزایش است.
به گزارش بی بی سی، در سال‌های اخیر، خشونت علیه زنان و قتل آنها، بازتاب و واکنش بسیاری در جامعه ترکیه داشته است. قتل‌هایی که بارها از سوی رسانه‌ها و فعالان حقوق بشر گزارش شده، نشان از بحرانی عمیق در ساختارهای اجتماعی، حقوقی و فرهنگی دارد که ناتوان از مقابله با آن هستند.
پدر اقبال اوزونر می‌گوید دخترش دبیرستان خود را تغییر داد زیرا سمیح چلیک مزاحمت ایجاد می‌کرد
در روز ۴ اکتبر ۲۰۲۳، دو زن ۱۹ ساله به نام‌های اقبال اوزونر و عایشه‌نور حلیل، در عرض کمتر از یک ساعت به طرز فجیعی به دست سمیح چلیک، مردی که سابقه اختلالات روانی و مشکلات مرتبط با مصرف مواد مخدر داشت، به قتل رسیدند. این دو قتل در استانبول رخ داد.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از گفته‌های خانواده چلیک و قربانیان، او از مدت‌ها پیش علایمی از بی‌ثباتی روانی نشان داده بود. خانواده‌اش می‌گفتند که او از دوران دبیرستان به تدریج دچار تغییرات رفتاری شده بود و بیشتر وقت خود را با بازی‌های کامپیوتری سپری می‌کرد.
به گفته آنها چلیک در نوجوانی به استفاده از مواد مخدر روی آورده بود و پس از چندین تلاش برای خودکشی و بستری شدن در بیمارستان، همچنان دچار مشکلات روانی و اختلالات شخصیتی بود.
به گفته پدرش، چلیک پس از ترک تحصیل، شغلی در یک قصابی پیدا کرده بود اما همچنان به مصرف مواد مخدر ادامه می‌داد. رابطه‌اش با یکی از قربانیان، اقبال اوزونر، به شکل ناسالمی پیش رفته بود و پس از جدایی، به دنبال ارتباط با عایشه‌نور حلیل بود.
سمیح چلیک دچار مشکلات روانی و اختلالات شخصیتی بود
در مجموعه چهار قسمتی «اسطوره تختی» از زندگی شخصی، ورزشی و اجتماعی غلامرضا تختی می‌شنویم.
میح چلیک، ابتدا به خانه عایشه‌نور حلیل در منطقه ایوب سلطان رفت، گلویش را برید و او را به قتل رساند. سپس به منطقه دیوارهای تاریخی ادیرنه‌کاپی رفت و در آنجا اقبال اوزونر را به طرز فجیعی به قتل رساند. او اقبال را تکه‌تکه کرد، سرش را از تنش جدا کرد و از بالای دیوارهای ادیرنه‌کاپی به پایین انداخت. چلیک سپس با طنابی که به گردنش بسته بود، از بالای دیوارها پایین پرید و خودکشی کرد.
جنایت‌های هولناکی مانند آنچه چلیک مرتکب شد، تنها نمونه‌هایی از افزایش مداوم خشونت علیه زنان در ترکیه است. بسیاری از فعالان حقوق زنان در ترکیه معتقدند که این قتل‌ها به دلیل اجرا نشدن درست قوانین و فرهنگ مردسالارانه‌ای که زنان را به حاشیه می‌برد، رو به افزایش است.
به گزارش «پلتفرم توقف قتل زنان»، در سال ۲۰۲۴ تا الان ۲۹۷ زن در اثر خشونت جان باخته‌اند. ۳۱ مورد از قتل زنان را افرادی مرتکب شده‌اند که سابقه کیفری داشته‌اند.
فیدان آتاسلیم، دبیرکل این پلتفرم، می‌گوید: «قتل‌های زنان به هیچ وجه نتیجه حوادث اتفاقی یا تصادفی نیست. این قتل‌ها نتیجه مستقیم بی‌توجهی به حقوق زنان و اجرا نشدن موثر قوانین در مبارزه با خشونت است.»
او معتقد است که بسیاری از زنان قربانی، پیش از مرگ بارها به پلیس مراجعه کرده‌اند و تهدیدات و خشونت‌ها را گزارش داده‌اند اما اقدام جدی علیه عاملان خشونت انجام نشده است.
عایشه‌نور حلیل دانشجوی سال دوم دانشگاه مدیپل، گروه رسانه و هنرهای تجسمی بود
در سال ۲۰۱۱ ترکیه با امضای کنوانسیون استانبول تعهد کرد که در راستای مبارزه با خشونت علیه زنان و حمایت از قربانیان گام‌های جدی بردارد.
این کنوانسیون به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و جامع‌ترین پیمان‌های بین‌المللی در زمینه حقوق زنان و جلوگیری از خشونت شناخته می‌شود. «قانون ۶۲۸۴» نیز بر اساس این کنوانسیون در ترکیه تصویب شد که به زنان امکان می‌دهد در برابر تهدیدات خشونت‌آمیز از حمایت قانونی برخوردار شوند.
اما در سال ۲۰۲۱، دولت ترکیه در تصمیمی جنجالی از این کنوانسیون خارج شد. این اقدام با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی روبرو شد و بسیاری از فعالان حقوق زنان معتقدند که این کار باعث افزایش خشونت علیه زنان شده است.
آتاسلیم می‌گوید: «پس از خروج از کنوانسیون استانبول، جامعه به شکلی خطرناک‌تر از قبل به سوی بی‌قانونی در حوزه خشونت علیه زنان پیش رفت. بسیاری از مردان اکنون احساس می‌کنند که می‌توانند بدون ترس از مجازات هر کاری که می‌خواهند انجام دهند.»
هرچند قانون ۶۲۸۴ هنوز در ترکیه به قوت خود باقی است، اما اجرا نشدن موثر آن، انتقادهای زیادی به دنبال داشته است. زنان بسیاری که با تعقیب و آزار روبرو هستند، از سهل‌انگاری پلیس و دستگاه قضایی در اجرای احکام و قوانین شکایت دارند.
مواردی از جمله صدور حکم منع تماس برای حمایت از متهمان خشونت خانگی، اگرچه به طور رسمی وجود دارد، اما بسیاری از متهمان بدون هیچگونه پیگرد قانونی به رفتارهای خشونت‌آمیز خود ادامه می‌دهند.
از جمله مشکلات دیگر، طولانی شدن بیش از حد روند رسیدگی به این پرونده‌ها است. زنان بسیاری پس از شکایت به پلیس یا دادگاه، با موانع بوروکراتیک زیادی روبرو می‌شوند که روند دادرسی را طولانی و پیچیده می‌کند.
همچنین، نبود نظارت کافی بر اجرای دستورهای قضایی مانند استفاده از پابندهای الکترونیکی برای کنترل افراد متخلف، باعث شده برخی از این افراد همچنان به تعقیب قربانیان خود ادامه دهند.
فراتر از مسائل قانونی، یکی از دلایل اصلی افزایش خشونت علیه زنان در ترکیه، فرهنگ مردسالارانه و دیدگاه‌های سنتی نسبت به نقش زنان است. در بسیاری از جوامع ترکیه، زنان همچنان به عنوان افراد فرودست در نظر گرفته می‌شوند و حقوق آنها به راحتی نادیده گرفته می‌شود. حتی در مواردی که زنان تلاش می‌کنند از خشونت‌های خانگی فرار کنند، ساختار اجتماعی اجازه حمایت از آنها را نمی‌دهد.
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار، شیوع مصرف مواد مخدر در میان جوانان و مردان است. در بسیاری از موارد، افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، رفتارهای خشونت‌آمیز و خطرناک از خود نشان می‌دهند و جامعه نیز اغلب به جای درمان این افراد، آنها را نادیده می‌گیرد. برای نمونه در مورد سمیح چلیک، مصرف مواد مخدر و مشکلات روانی او از مدت‌ها پیش مشخص بود اما هیچگونه اقدام درمانی جدی برای او انجام نشد.
علاوه بر این، دولت ترکیه به جای اجرای سیاست‌های جامعی برای جلوگیری از خشونت، بیشتر به ترویج سیاست‌های سنتی خانواده و تقویت نقش مردان پرداخته است. این سیاست‌ها نه تنها به کاهش خشونت علیه زنان کمکی نکرده، بلکه به گفته بسیاری از فعالان حقوق زنان، باعث افزایش خشونت و احساس قدرت در مردان شده است.
برای مقابله با افزایش این نوع خشونت در ترکیه، فعالان حقوق زنان تاکید دارند که بازگشت به کنوانسیون استانبول و اجرای موثر قانون ۶۲۸۴ ضروری است. این فعالان بر این باورند که سیستم قضایی و اجرایی ترکیه باید رویکرد جدی‌تری به خشونت علیه زنان داشته باشد و مجازات‌های سخت‌تری برای مرتکبان در نظر بگیرد.
آنها اصلاحات فرهنگی و اجتماعی برای تغییر نگرش‌های مردسالارانه در جامعه ترکیه را ضروری می‌دانند و می‌گویند دولت باید برنامه‌های آموزشی گسترده‌ای را برای ارتقاء آگاهی عمومی در مورد حقوق زنان و برابری جنسیتی اجرا کند و به ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها این مسائل را آموزش دهد.
افزون بر این، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش خشونت علیه زنان، ایجاد سیستم‌های حمایتی قوی برای قربانیان است. کارشناسان می‌گویند باید مراکز حمایتی و مشاوره‌ای بیشتری در سراسر کشور ایجاد شود تا زنانی که با تهدید روبرو هستند بتوانند به سرعت و بدون هیچگونه مانعی به این مراکز دسترسی داشته باشند.
در کنار این موارد، به باور فعالان اجتماعی و حقوقی، ایجاد یک سیستم قضایی قوی و مستقل که به طور عادلانه و سریع به موارد خشونت علیه زنان رسیدگی کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. بدون ایجاد این سیستم، تلاش‌های قانونی و فرهنگی نمی‌تواند به نتیجه مطلوب برسد.
در غیاب چنین تغییراتی، خشونت علیه زنان در ترکیه همچنان ادامه خواهد یافت و زندگی بسیاری از زنان و خانواده‌های آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. مقابله با این بحران نیازمند اراده سیاسی و اجتماعی قوی و ایجاد تغییرات اساسی در نظام حقوقی و فرهنگی کشور است.
عکس جالب مهدیار کلایی (سالار معمولی) و امیر جعفری،...
یک افغان با انتشار ویدیویی تلاش کرد ایران را بابت آنچه...
بهتاش سریال پایتخت در یکی از سکانس‌ها به ماجرای سپهر...
تصاویر جالبی از مقابله پلیس چین با یک قمه کش در فضای...
