انسان‌پنداری اشیاء چیست و چه پیامدهایی دارد؟

راستان | شاید هنگام دور انداختن لباس‌های قدیمی یا اهدای آنها به خیریه دچار احساس بدی شده باشید. همچنین ممکن است به گیاهان، عروسک‌‌ها، یا اسباب و لوازم خانه احساس خاصی داشته باشید. دکتر ملیسا شپارد، روان‌پزشک ساکن مریلند، می‌گوید که داشتن احساس‌ به اشیا برآمده از میل طبیعی به ارتباط است.

به گزارش سی‌ان‌ان خانم شپارد می‌گوید: «ما به‌شکل طبیعی با انسان‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کنیم و این ارتباط گاهی به غیرانسان‌ها نیز بسط پیدا می‌کند. ما برای درک جهان در جست‌وجوی راه‌‌های مختلفیم و یکی از ساده‌ترین این راه‌ها داشتن احساس و ادراک شخصی است.»

البته مادامی که این احساس شدت نگیرد و در زندگی روزمره اختلال ایجاد نکند جای نگرانی نیست. این روان‌پزشک می‌گوید: «وقتی مردم با اشیا و پدیده‌های بی‌جان همدردی نشان می‌دهند، درواقع دچار انسان‌پنداری اشیا شده‌اند و احساسات انسانی را به حیوانات یا اشیا نسبت می‌دهند.»

هرچند علت دقیق این رفتار مشخص نیست، متخصصان احتمالاتی را در این مورد مطرح کرده‌اند. کیم ایگل، مشاور ازدواج و خانواده ساکن کالیفرنیا، می‌گوید داشتن احساس به اشیا گاه به دوره‌ای از زندگی فرد و احساس خاص او به آن شیء در آن زمان برمی‌گردد. بنابراین احساسات خاطره‌انگیزی که یادآور آن برهه از زندگی‌اند اکنون به سراغ فرد می‌آیند.

دکتر ایگل می‌گوید در زندگی همگی ما چیزهایی هست که کم و بیش دلمان را می‌لرزاند. این پدیده رایجی است، اما برخی احتمالا به دلایل خاصی بیشتر دچار چنین حسی می‌شوند. این حس ممکن است به‌‌خاطر فرافکنی‌کردن احساس فردی بر یک شیء به وجود بیاید یا دلیلش آن باشد که فرد در دوره خاصی از زندگی‌اش حس خاصی به اشیا داشته است، شاید هم به‌دلیل این باشد که فرد پیام ارتباطی مطلوبی از فرد دیگر نمی‌گیرد.

به گفتهٔ دکتر شپارد، اختلالی به نام «سندرم همراه خیالی» وجود دارد که فرد در آن احساس همدلی شدیدی به اشیا نشان می‌دهد، اما این با انسان‌پنداری تفاوت دارد. انسان‌پنداری اختلالی است که در زندگی فرد مشکل ایجاد می‌کند. اگر فرد در مرحله‌ای از انسان‌پنداری باشد که نتواند به فعالیت‌های روزانه‌اش ادامه دهد، یا به‌دلیل وابستگی شدید به اشیا نتواند آنها را دور بیندازد باید به متخصص مراجعه کند. این روان‌شناس تاکید می‌کند که چنین احساساتی در حالت طبیعی، و در اکثر موارد، حاکی از تخیل سالم و همدلی با دیگران است.

انسان‌پنداری در حوزه فناوری و هوش مصنوعی هم مشاهده می‌شود. هم‌زمان با ورود روزافزون هوش مصنوعی (AI) به زندگی روزمره، محققان به بررسی احساسات شبه‌انسانی در ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی روی آورده‌اند. دکتر مارلین وی، روان‌پزشک ساکن نیویورک، می‌گوید ربات‌هایی که بیشتر شبیه انسان‌اند یعنی چهره، صدا، شخصیت، و یا نوعی زبان بدن دارند حس همدردی و همدلی بیشتری در ما برمی‌انگیزند.

 کارشناسان می‌کوشند که به تاثیرات هوش مصنوعی بر روان کاربران و نیز بر رشد آنان پی ببرند. از آنجا که محبوبیت هوش مصنوعی رو به‌ افزایش است، دقیقا مشخص نیست که صمیمیت میان انسان و این فناوری جدید حاکی از یک رابطه سالم است یا نوعی گریز از تنهایی محسوب می‌شود.

ایندیپندنت