آسمان در انتظار بارش شهابی و هم‌نشینی «ماه و قلب العقرب» + تاریخ و ساعت

کاظم کوکرم درباره پدیده‌های نجومی اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ توضیح داد و گفت: نزدیک‌ترین پدیده مهم نجومی، در تاریخ ۲۷ و ۲۸ فروردین رخ خواهد داد. ۲۷ فروردین حدود ساعت ۲۳ شب، ماه در حالی طلوع می‌کند که ستاره قلب‌العقرب در سمت چپ ماه قرار دارد. قلب‌العقرب ستاره پرنور قرمز رنگی است که در صورت فلکی عقرب قرار دارد. این ستاره غول‌پیکر یکی از ستارگان مهم آسمان تابستان است و به دلیل رنگ قرمز متمایز خود شناخته می‌شود.

به گزارش مهر، سخنگوی کمیته نجوم آماتوری انجمن نجوم ایران افزود: این پدیده نزد طالع‌بینان به عنوان «لحظه قمر در عقرب» شناخته می‌شود و اینکه گفته می‌شود این روز‌ها نحس هستند و برخی کار‌ها در روز‌های قمر در عقرب نباید انجام شود، جزو موضوعات شبه علمی است چرا که فاصله ماه از زمین حدود ۴۰۰ هزار کیلومتر و فاصله ستاره قلب العقرب تا زمین قریب به ۵۵۵ سال نوری است، بنابرین این دو عملاً هیچ ارتباط فیزیکی خاصی با یکدیگر در فضا ندارند که بتوانند آثار خاصی بر زمین داشته باشند. به بیان دیگر نور ماه ۱.۳ دهم ثانیه طول می‌کشد تا به زمین برسد و نور ستاره قلب العقرب ۵۵۵ سال نوری به طول می‌انجامد و ما فقط از زمین است که گاهی ماه را در کنار ستاره‌های صورت فلکی عقرب و از جمله قلب‌العقرب می‌بینیم.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم ستاره قلب العقرب را در کنار ماه ببینیم، ساعت ۲۳ روز چهارشنبه ۲۷ فروردین چنانچه رو به جنوب شرق بایستیم و می‌بینیم ماه در حالی طلوع می‌کند که در سمت چپ آن ستاره قلب العقرب در فاصله ۱.۲۵ درجه‌ای قرار دارد. همچنین حوالی ساعت ۲ بامداد پنج شنبه ۲۸ فروردین، ستاره قلب العقرب ۱.۱۵ درجه بالای ماه قرار می‌گیرد و حدود ساعت ۵ بامداد، ماه در حال غروب خواهد بود و ستاره عقرب العقرب در فاصله ۱.۷۵ درجه در سمت راست قرص ماه دیده می‌شود. به این پدیده که در طول شب رخ می‌دهد و ماه و ستاره قلب‌العقرب کنار یکدیگر دیده می‌شوند، مقارنه ماه و قلب‌العقرب گفته می‌شود.

کوکرم پدیده بعدی مهم در اردیبهشت ماه را «بارش شهابی شلیاقی» عنوان کرد که در تاریخ دوم اردیبهشت به اوج می‌رسد و در ادامه افزود: هر سال در اواخر فروردین و اوایل اردیبشهت، زمین از بقایای دنباله‌دار C/۱۸۶۱ G ۱ (Thatcher) در مدار گردشش به دور خورشید عبور می‌کند و بارش شهابی شلیاقی روی می‌دهد. این دنباله دار هر ۴۱۵ سال یکبار به دور خورشید می‌گردد و از حدود ۲۷۰۰ سال پیش این بارش شهابی شناخته شده است.

وی ادامه داد: این اولین بارش شهابی سال ۱۴۰۴ است و البته به نسبت بارش‌های شهابی معروف مانند برساوشی و جوزایی، تعداد شهاب‌های کمتری در زمان اوج نمایش خواهد داد. طبق پیش‌بینی سازمان بین‌المللی شهاب (IMO) انتظار داریم در زمان اوج بارش که ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه روز سه‌شنبه دوم اردیبهشت اتفاق می‌افتد، به شرطی که خورشید و ماه در آسمان نباشد و ابر و آلودگی نوری و غبار نداشته باشیم و کانون بارش بالای سر ناظر قرار داشته باشد، حداکثر ۱۸ شهاب در ساعت از این بارش شهابی ببینیم. سرعت شهاب‌ها نیز حدود ۴۷ کیلومتر بر ساعت اعلام شده است.

سخنگوی کمیته نجوم آماتوری انجمن نجوم ایران تصریح کرد: البته، چون اوج این بارش شهابی در ساعات روز اتفاق می‌افتد، بهترین زمان برای مشاهده شهاب‌ها، بعد از غروب آفتاب شب دوم اردیبهشت خواهد بود و انتظار داریم نهایتاً ۸ تا ۹ شهاب از این بارش شهابی را ببینیم. در این صورت انتظار بالایی از ظهور تعداد فراوان شهاب‌ها از بارش شهابی شلیاقی نداریم.

این روزنامه نگار علم خاطرنشان کرد: رصدگران در آسمان‌های پاک و تاریک چنانچه خوش اقبال باشند شاید بتوانند حدود ۱۵ تا ۲۰ شهاب با احتساب شهاب‌های پراکنده در شامگاه دوم اردیبهشت ببینید. مسیر ظهور شهاب‌ها در این بارش به‌گونه‌ای است که گویی از سمت صورت فلکی شلیاق در آسمان ظاهر می‌شوند که در شب‌های اردیبهشت، ابتدای شب در مشرق قرار دارد.